Uyku apnesi “Sirkadiyen ritim” döngünüzü bozmasın
Sağlıklı uyku ile ilgili önemli bir diğer nokta da “Sirkadiyen ritim” döngüsüdür. Gece 03.00 civarında salgılanmaya başlayan, sabah 6-7 saatlerinde en üst notaya çıkan ve gece yatarken en düşük seviyeye inen kortizol hormonunun bu döngüsüne “Sirkadiyen ritim” denilmektedir. Bu durum sağlıklı beslenen, uyuyan, stresini kontrol edebilen insanlarda her gün gerçekleşen bir döngüdür. Bu döngünün her gün sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için sağlıklı uykuya büyük bir iş düşmektedir. Çünkü bu ritmin önemli bir kısmı uykuda geçmektedir.
Uyku apnesi varlığı sebebiyle sık sık uyanmak, derin uykuya geçememek büyüme hormonu, melatonin, 24 saatlik Sirkadiyen ritminin bozulması ve sempatik, parasempatik (sinir sistemi) dengesinin empatik sistem lehine bozulmasına sebep olmaktadır. Bununla birlikte kan Ph’ı fazla miktarda serbest oksijen radikallerinden dolayı asitleşerek zaman içinde yüksek tansiyon, insülin direnci, diyabet, cinsel isteksizlik, hiperlipidemi, göbek çevresinde yağlanma, saç dökülmesi, ritim bozuklukları, pıhtı atması ve depresyon riskini çok fazla artırır.
Uyku testinde kişi gece boyunca izlenir
Uyku apnesinin tanısı uyku laboratuvarlarında yapılan uyku testi (polisomnografi ) ile konulmaktadır. Teste giren kişi uyku sırasında gece boyunca izlenir. Hastanın nefes durmaları, kalp atım hızı, oksijen satürasyonu, yatış pozisyonu, göğüs ve bacak hareketleri gibi parametreler kaydedilir. Bununla birlikte uyku apnesi tanısı günümüzde evde yapılan poligrafi testleri ile de konulabilmektedir.
Uyku apnesi tedavisinde altın standart CPAP cihazlarıdır
Horlama ve/veya uyku apnesi tedavisinin iki farklı yöntemi bulunmaktadır. İlki hava yolunun uyku sırasında sürekli açık kalmasını sağlayan pozitif basınçlı hava veren cihazlar (CPAP) ile uygulanır. Uyku apnesi hastalığının tedavisinde altın standart CPAP cihazlarıdır. Bu cihazlar bir maske yardımı ile hastaya gece boyunca basınçlı hava vererek üst solunum yollarının kapanmasını engellemektedir. Ancak bu cihazları özellikle genç hastalarda kullanabilmek kolay olmayabilmektedir.
Cerrahi işlem patolojiye göre değişir
Uyku apnesinin diğer tedavi yöntemi de cerrahidir. Bu operasyonlar genellikle hastada tespit edilen patolojiye göre değişkenlik göstermektedir. Burun kıkırdağının düzeltilmesi, büyük bademciklerin küçültülmesi ya da alınması, geniz etinin alınması, yumuşak damağı yükseltici ameliyatlar, dil kökünün küçültülmesi, çene ve üst damağı ilerletici ameliyatlar bu operasyonlar arasında yer almaktadır.
Kilo ve stres yönetimine dikkat!
Tedavi sonrası hastaların mutlaka dikkat etmesi gereken durumlar bulunmaktadır. Hastaların hayatlarının geri kalan kısmında kilolarına, beslenmelerine ve stres yönetimine dikkat etmeleri, yapılan tedavinin kalıcı, başarılı ve sürekliliğine katkı sağlamaktadır. Bunlara uyulmaması hastalığın tekrar etmesine neden olabilmektedir.
