Kılcal damar tıkanıklığına tedavi mümkün…

Kılcal damar tıkanıklığı nedir?

Gerçekte kılcal damarların tıkanıklığının çok ender görülen bir sorun olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Cüneyt Köksoy, tıpta damar iltihapları (vaskülitler) sonucunda kılcal damarların tıkanıp dokuların beslenememesi anlamına gelmekte olduğunu belirtti.

Ülkemizde bu terim daha çok doktorlar tarafından tedavi yapılamayacak ölçüde tıkalı atardamarlar için kullanılmaktadır. Yani bir hastada kılcal damarları tıkalı denildiğinde artık damar ameliyat olamayacak ölçüde bir sorun olduğu düşünülmektedir. Elbette `tedavi yapılamayacak ölçüde küçük damarların tıkalı olması` ifadesi gerçekçi kriterlere dayanmamakta ve kişiden kişiye farketmektedir.

Günümüzde bu tanıma uyan, yani tedavi edilemeyecek kadar küçük diye bir kavram yoktur ve çapına bakılmaksızın bütün damar tıkanıklıkları ameliyat edilebilmekte ya da anjio ile açılabilmektedir. Bu nedenle tedavi yapılamayacak kadar küçük anlamına gelen kılcal damar tıkanıklığı ifadesi yanlış bir ifadedir.

Kılcal damar tıkanıklığının belirtileri nelerdir?

Ülkemizde kılcal damar damar tıkanıklığı ifadesinin kullanıldığı en tipik durumun şeker hastalarında görülen ve çoğu kez ayaklardaki şeker yaraları ile beraber seyreden özellikle bacağın dizden aşağıdaki, bilekteki ve ayaktaki atardamarların tıkanıklığı olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Cüneyt Köksoy, bazen şeker hastalığı olmadan da dizden aşağıdaki atardamarlarda ateroskleroza (damar sertliği) bağlı tıkanıklıkların olabileceğini belirtti.

Benzer şekilde Buerger hastalarında da aynı damarlar sıklıkla tıkanır.

Şeker hastalığının damar hastalığı ile ilgili en önemli belirtisi ayaklarda ve ayak parmaklarında oluşan genelde ağrısız yaralar, morarma, şişme, kızarıklık ve pis kokulu akıntı ile kendini belli eden enfeksiyonlar ve parmak yada topuklardaki siyak renkli gangrenlerdir. Şeker hastalarında iyileşmeyen ayak yaraları hastanın ve yakınlarının yaşam kalitesini bozmasının yanında bacağın kesilmesine kadar ilerleyebilecek ciddi sonuçlar doğurabilir.

Kılcal damar tıkanıklığı nasıl teşhis edilir?

Prof.Dr. Cüneyt Köksoy, ‘’Şeker hastalığı olsun veya olmasın ayak yarası olan, parmaklarda gangren olan bütün hastalarda damar tıkanıklığı olup olmadığı araştırılmalıdır’’ şeklinde açıklamalarda bulundu.

Doktor muayenesi ve sonrasında aralarında renkliDoppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografik anjio, MR anjio ve klasik anjionun olduğu çok çeşitli incelemelerle damarlar değerlendirilir ve tıkalı damarlar teşhis edilir.

Kılcal damar tıkanıklığı nasıl tedavi edilir?

Prof.Dr. Cüneyt Köksoy, sanılanın aksine kılcal damar tıkanıklığı olarak ifade edilen ayağın ya da bacağın küçük damar tıkanıklıklarının büyük oranda tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu dile getirdi.

En yaygın yapılan tedavinin anjio ile tıkalı damarların açılması olduğunu anlatan Köksoy, günümüzde başta balonlar, ilaçlı balonlar, damar içinin traşlanması anlamına gelen aterektomi, tıkanıklığı lazerle açılması ve nadiren de stentler olmak üzere bir çok yöntemle başarılabilmektedir dedi.

Bazen bu tedavi ilk seçene olarak uygun olmadığında, tıkalı damarlara bypass yapılır. Bypass tıkanıklığın üstü ile altı arasına bir damarı bağlayarak kan akımının tıkanıklığı atlayacak şekilde köprü oluşturulması anlamına gelmektedir. Genelde hastanın kendi damarları kullanılarak yapılır.

Bypass ameliyatları bir zamanlar bypass yapılamayacak kadar ince olduğu düşünülen diz altı, bilek, ayak sırtı ve taban atardamarlarına kadar uzanacak şekilde büyük bir başarı oranı ile yapılabilmektedir.

Damarlar açılıp, dokulara kan verildiğinde ağrılı ya da ağrısız mor olan parmaklar ve uzun süredir devam yaralar iyileşmeye başlarlar.

Özetle kılcal damar tıkanıklında tedavi mümkündür. Buna karşın hastaların önemli bir bölümü tedavi olamayacakları düşüncesi ile yaranın pansumanı, küçük cerrahi girişimler, çeşitli ilaç tedavileri veya hiperbarik oksijen tedavisi gibi yöntemlerle vakit kaybetmektedirler.

Gerçekten atardamarların en uç dalları tıkalı olduğunda ne yapılıyor?

Gerçek anlamda çok uç damarlar tıkandığında ki bu duruma çok daha az rastlanır, tedavi şeçenekleri sınırlı olmakla beraber vardır.

Her şeyden önce vaskülit gibi damar iltihabı olduğunda bunun tedavisi hastalığın ilerlemesini engellediği ve bu arada vücudun kendi damarlarını oluşturmasına zaman kazandırdığı için önemlidir.

Öte yandan damarların işlevlerini düzelten, damarlardaki spazmı ortadan kaldıran çok çeşitli yeni ilaçlar vardır. Ayrıca kök hücre tedavileri bu hastalar için önemli bir ümit kaynağıdır.