Masallı terapi

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde hemşirelik yapan Mediha Gürgöze hastalara masallarla şifa dağıtıyor. Onlar anlatıyor, Gürgöze dinliyor


Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde bir hemşire yaşarmış, sevimli, güleç yüzlü ve bol kahkahalı... Dört bir yandan topladığı birbirinden güzel yüzlerce masal barındırırmış yüreğinin derinliklerinde..."
Masalların hep hayal ürünü olduğu söylenir. Ama bu kez gerçek... Kahramanı ise, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kürsüsü’nde hemşirelik yapan Mediha Gürgöze. 14 yıldır Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde çalışan Gürgöze’yi diğer hemşirelerden ayıran özelliği, hastalarına yıllara yenik düşmemiş hafızalarında gizli kalan masalları anlattırması ve bunları derlemesi.

Kitabı yayınlandı

1993’den beri 600 masal derleyen ve bunlardan 37’sini “Anadolu Masalları" isimli kitabında toplayan Gürgöze’nin masal aşkı çok eski yıllara uzanıyor. Gürgöze bu aşkın nasıl doğduğunu şu sözlerle anlattı:
“Masal merakım çocukluğumdan kalma. Biz büyük bir aileydik, sekiz kardeştik. Annem tam bir Anadolu kadını ve boş zamanlarında bize sürekli masal anlatırdı. Kendimi öylesine kaptırırdım ki annemin anlattığı masallara, kimi masalda Fatik, kiminde ise Gerttal olurdum. O gün bugündür, masalları çok seviyorum."
Masal derleme fikrinin ise bir aile toplantısı sırasında ortaya çıktığını söyleyen Gürgöze, “Eğitimim yüzünden sürekli ailemden ayrıydım. Okulum bittikten sonra da mesleğim nedeniyle onlardan ayrı yaşadım. Ailemizin hep bir arada toplandığı bir gün annemden yine eski günlerdeki gibi masal anlatmasını istedim. Ama anlatırken oldukça zorlandı, çoğunu unutmuş. O an şöyle dedim kendi kendime eğer bu masallar kaydedilseydi unutulmazlardı. Günümüze kadar gelirdi. O an kafamda beliren düşünceyi yaşama geçirdim ve masal derlemeye başladım" dedi.
Önceleri amatörce, sırf zaman geçirmek ve çalıştığı servisteki hastalara bir bakıma terapi uygulamak amacıyla başlayan bu uğraş, zamanla profesyonel bir boyut kazanmış. Mediha hemşire, derleme üzerine uzun uzun araştırmalar yapmış, kitaplar okumuş. Ona bu konuda yardım edenlerden biri de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Necdet Neydim. Uyguladığı yöntemin dünyada bir ilk olduğunu belirten ve başlangıçta hastalarına masal anlattırmakta zorlanan Gürgöze şöyle konuştu: “Hastalarımla aramda daima sıcak ilişkiler olur. Bu sayede benimle daha rahat konuşuyorlar, kimseye anlatmadıkları sorunlarını bile bana açabiliyorlar. Mesela odaya girdiğimde onlara tekerleme söylüyorum. Eğer bilen biri varsa bana tekerleme ile karşılık veriyor. Ya da sen çok güzel masallar biliyormuşsun diyorum. Nereden biliyorsun diye soruyor önce, sonra başlıyor anlatmaya ben de kaydediyorum. Artık ilk konuşmada anlayabiliyorum hangi hastanın masal anlatabileceğini."
Gürgöze, hastalara boş zamanlarında masal anlattırmanın en önemli yönünü ise şöyle açıkladı:
“Hastanelerde uygulanan fiziksel rehabilitasyonun yanı sıra sosyal ve psikolojik rehabilitasyon da gerekli. Hastalara boş vakitlerinde masal anlattırarak ağrı ve hastalıkları üzerinde yoğunlaşan düşüncelerini en aza indirebiliyorsunuz. Ben odadan çıktıktan sonra bile hafızalarını zorlayıp birbirlerine masal anlatarak birkaç saatliğine de olsa sorunlarından uzaklaşmaları beni mutlu ediyor."

Hemşirenin kitabından

KINALI KUZU
Bir varmış, bir yokmuş. Deve tellal, horoz berber iken bir kadın bunun da bir kızı varmış. kadın kızını çok sevdiği için ona, “Kınalı kuzum" dermiş. Birgün kadın pazara gitmek için hazırlanmış. Giderken de kızına:
- Sakın kapıyı kimseye açma, diye sıkı sıkı tembihlemiş. Kadın evden çıkar çıkmaz, kurt gelip kapıya dayanmış.
- Tık, tık. Kınalı kuzu aç kapıyı.
- Annem pazara gitti, açmam kapıyı.
- Ben annenim aç kapıyı.
Kınalı kuzu, kurdun ince sesine aldanıp, kapıyı açmış. Kurt hemen kızın üzerine atlayıp, onu bir güzel yemiş. Kemiklerini de kapının ardına yığmış. Kızın annesi pazardan dönünce:
- Aç kapıyı, aç kapıyı, diye yalvarmış ama ne ses ne seda!.. Neyse konu komşu toplanıp kapıyı kırmışlar ki, kızın kemiklerini görmüşler. Ağlamış sızlamışlar. Masal da burada bitmiş.
Anlatan: Emine Sürer