New Jersey’deki ‘küçük’ Türkiye

ABD’nin New Jersey eyaletinin Paterson kentinde sürekli artan Türkler, burada tam bir varoş hayatı yarattı. Paterson’un ana caddesinde yüzlerce Türk lokantası, bakkalı, kasabı, marketi ve kahvehanesi açıldı.
Bölgede yasal olarak 10 bin Türk’ün yaşadığı kayıtlara geçse de, bu sayının yasadışı katılımlarla 30 bin olduğu ileri sürülüyor. New Jersey’in 500 bin nüfuslu Passaic bölgesinde yer alan Paterson’un ana caddesi de küçük bir Anadolu kentini andırıyor. Kentin nüfusu yaklaşık 100 bin. 1850’lerde ABD’nin ilk sanayi kentlerinden olan, tekstil ve ipek dokumacılığıyla ün yapan kent, son 10 yılda büyük göç almaya başladı. En büyük göçse, son beş yılda Türklerden geldi. Bölgede yaşayan Karaçay Türkleri ve Müslüman çoğunluk, binlerce Türk’ün bu bölgeyi tercih etmesinde önemli rol oynadı.
Büyük çoğunluğun İngilizce bilmediği, eğitim düzeyinin alt seviyede olduğu Türkler, Paterson’a uyacaklarına, kasabayı kendilerine uydurdu. Bakkallar, marketler ve İslami kurallara uygun kesilen etlerin satıldığı kasaplar açıldı.

İslami usule uygun et
Çorumluların kahvehanesinin yanına önce Rizeliler, daha sonra diğer illerin kahvehaneleri açıldı. Türkler, bölünerek memleket kahvehanesine gitmeye başladı. ABD’de sigara karşıtı mücadeleye hemen hiç uyulmayan kahvehanelerde oturanların tümü yasadışı yollardan ABD’ye giriş yapmış ve işsiz. Konya’nın bir kasabasında düzenlenen sahte evrak ve vizelerle Güney Amerika’dan ABD’ye giren kaçak Türklerin tamamı da Paterson’da yaşıyor. Ancak durumları içler acısı. Vize mafyasına kaptırdıkları binlerce dolar yüzünden, ABD’de kahve köşelerinde, işsiz hayatlarını sürdürmek zorundalar. Bazılarıysa, Türkiye’nin devreye girmesini, ABD’nin de kendilerine af çıkarmasını istiyor. Traktörlerini, ineklerini satıp paralarını vize mafyasına kaptıran 33 Türk, mafyaya imzaladıkları borç senetleri yüzünden icralık. Dil bilmedikleri için iş bulamayınca da hayatları altüst olmuş. Üstelik mafya, peşlerini burada da bırakmıyor.

Bir odada altı kişi ‘yaşıyor!’
Bölgedeki inşaatlarda ve benzin istasyonlarında pompacı olarak çalışan Türklerin en önemli sorunlarından biri de, eyaletin hazırladığı yeni yasa tasarısıyla pompaların otomatik sisteme geçmesi.
Kentteki Türkler, genellikle aynı odada 5 - 6 kişi kalıyor. En çok tükettikleri gıdaysa, bakkallarda iki paketi 1 dolara (yaklaşık 1 milyon 700 bin lira) satılan makarna. Gün boyu kahvehane köşelerinde kâğıt oynayıp vakit geçiriyor, Türk kanallarından ülkelerindeki gelişmeleri izliyorlar.