Telomer nedir, tedavisi nasıldır?

Genç kalmak ve uzun süre yaşlanmamak için popüler hale gelen hücre telomer tedavisine ilişkin merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz.

TELOMER NEDİR?

Telomer her bir DNA sarmalının ucunda bulunan ve kromozomları koruyan parçalardır. Tıpkı ayakkabı bağcıklarının ucundaki plastik parçalara benzerler. Vücudumuzdaki tüm hücrelerdeki DNA sarmallarının ucunda bulunurlar.

Telomer, ökaryotik doğrusal kromozomların uçlarında bulunan, herhangi bir gen kodlamayan, özelleşmiş heterokromatin yapılarıdır.

HÜCRE YAŞLANMASI VE TELOMERLER

Telomerler her hücre döngüsünde ortalama 50–150 baz çifti azalır. Bu telomer kısalması sonuçta, hücre bölünme sayısını kısıtlar. Son zamanlarda yapılan gözlemler, telomerlerin düzenlenmesinin birçok ökaryotik hücrenin hücre döngüsünde önemli bir etken olduğunu ortaya koymuştur. Telomerik birleşmeler, mitoz sırasında kırılan disentrik kromozomların oluşmasına sebep olarak kromozom köprülerinin, kırıklarının ve birleşmelerin oluşmasını sağlarlar. Sonuçta hayatta kalan hücrelerin genomlarında değişiklikler olur. Fonksiyonel olmayan kromozom uçları ve genomdaki dengesizlik ayrıca telomer uzunluğunda değişiklik olmasına sebep olur. Bu da, hücre yaşlanması kontrolünde hızlanmaya ya da gecikmeye sebep olur. Bu yüzden fonksiyonel olmayan telomerler, genetik bilginin kaybolmasına, yeniden düzenlenmesine ya da dengesinin kaybolmasına sebep olur. Bu genomik değişiklikler de sonuçta hem kansere hem de fenotipin yaşlanmasına sebep olur.

TELOMERİ KISALTAN BAZI SEBEPLER- Uyku kalitesinde azalma
- Tip2 diyabet
- Osteoporoz
- Osteoarthirit (damar tıkanıklığı)
- Genetik miras
- Alzheimer
- Vücut yağlanması, obezite
- Geçirilmiş hastalıklarİnsülin direnci, şeker hastalığı
- Sağlıksız ve hareketsiz yaşam tarzı
- Yanlış beslenme
- Sigara, alkol, uyuşturucu
- Stres, depresyon

TELOMER TEDAVİSİ

Telomer tedavisi için öncelikle telomer testi uygulanır. PRC yöntemi ile telomer boyu ölçülür. Eğer telomer boyu uzunsa bu durum bireyin yaşlanma sürecinin yavaş olduğu anlamına gelir. Telomer boyu kısa olan bireylerde ise yaşlanma süreci daha hızlıdır. Telomer tedavisi de bu durumun önüne geçmek için uygulanır.

Telomer tedavisi görecek kişilerin doğru eslenme alışkanlıkları, sağlıklı yaşam tarzı ve zihin sağlığı olması gerekiyor. Bu süreç uzman doktorlar ve diyetisyenler tarafından takip ediliyor. Bu sayede tedavi süresince düzene konulan alışkanlıkların telomer boylarına olan etkisi kontrol edilebiliyor.

Beslenme alışkanlığı hatalı olan bireylere antioksidan takviyesi yapılıyor. Antioksidan sayesinde yaşlanmanın belirtileri geciktiriliyor ve telomer tedavisi çok daha etkili bir hal alıyor.