Uzmanlar "Net" Tedavisinde çok net!

Vücudun hormon dengesini düzenleyen organ ve bölümleriyle, sinir sistemi hücrelerinde gelişen tümörler, Nöroendokrin Tümör (NET) olarak tanımlanıyor. Son yıllarda görülme sıklığı 5 kat artan tümörlerden kaynaklanan şikayet ve belirtiler çoğunlukla başka hastalıklarla karıştırıldığı için hastalar yıllar boyunca tedaviden yoksun kalıyor. Bu hastalık grubuyla ilgili hem toplumda hem de doktorlar arasında farkındalık yaratmak için yapılan toplantıda, uzmanlar görüntüleme ve tanı teknolojilerindeki gelişmelerin, bu tümörlerin teşhisini kolaylaştırdığını belirtti. “Elbette öncelikle uzmanın ya da hastanın bu hastalıktan şüphelenmesi gerekiyor” dedi Prof. Dr. Alper Sevinç. NET farkındalık çalışmalarının önümüzdeki günlerde de devam edeceğini dile getiren Gaziantep Onkoloji Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Sevinç, karsinoid yani kansere benzeyen bu tümörlerde, erken tanı ve tedavi sonucunda yüzde yüz iyileşmenin mümkün olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Sevinç sözlerine şöyle devam etti: “Kansere benzese de bu tür tümörlerin tedavisinde kemoterapi uygulanmıyor ve cerrahi müdahale ile bu grup hastalıklarda çok büyük başarılar elde ediliyor. Oysa tümörlerin ameliyat edilmesinin kötü sonuçlar doğuracağına ilişkin genel bir önyargı var. Bu, özellikle NET’ lerde tamamiyle asılsız bir kaygı. Diğer taraftan zaman geçtikçe ve tümörler yayıldıkça hem tedavi güçleşiyor hem de hastalarda bu tümörlerden kaynaklanan kalp rahatsızlıkları gibi başka sağlık problemleri de baş göstermeye başlıyor.”

“Steve Jobs’un hastalığı da pankreatik NET’’ti!”

Toplantıda uzmanlar, özellikle belirti ve şikayetleri, çok yaygın görülen başka pek çok hastalıkla aynı olduğu için NET teşhisinin güçleştiğine dikkat çekti. Gerçekten de NET hastaları genellikle kalp çarpıntısı, ani yüksek tansiyon, ishal gibi şikayetlerden yakınıyor. “Ancak bu şikayetler pek çok uzmana başvurduğunuz halde geçmediyse ve son bir yıldır devam ediyorsa, NET’ ten şüphelenmek gerekiyor” dedi Prof. Sevinç.

NET grubu tümörlerin son zamanlarda sıklıkla gündeme geldiğini söyleyen Prof. Dr. Abdurrahman Kadayıfçı, bu ilginin özellikle Steve Jobs ’un hastalanmasından sonra daha da arttığını dile getirdi: “Apple’ın kurucusu Steve Jobs’un hastalığının pankreatik NET olması, bu tümörleri yeniden gündeme taşıdı.” Şu günlerde misafir öğretim görevlisi olarak Harvard Tıp Fakültesi Gastroentoloji Bölümü’nde görev yapan Gaziantep Tıp Fakültesi Gastroentoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadayıfçı, Jobs’un cerrahi müdahale ile tedavi edilebileceğini vurgulayarak, konuşmasına şöyle devam etti: “Bu tümörlerde erken tanıda ameliyatla tedavi mümkün. Ancak, büyük ihtimalle Jobs, cerrahi operasyondan kaçındı ve hatta alternatif tedavileri denemek için Hindistan’a gitti. Bu uzun süre zarfında hastalığının ilerlediğini ve müdahale için geç kalındığını tahmin ediyoruz.” Prof. Dr. Kadayıfçı, ayrıca tümörlerin geç teşhis edilmesinin başlıca sebebinin doktorların hastalarını dinlememesinden kaynaklandığını belirtti.

Toplantıda söz alan Hacettepe Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji Klinik Şefi Prof. Dr. Tuncay Delibaşı ise hastalık teşhis edilemeyince, hastaların çoğunun psikiyatri uzmanlarına yönlendirildiğine dikkat çekti. “Gerçekten de hastaların yüzde 20’sinde panik atak belirtileri, yüzde 40’ında ise bağırsak hareketlerinde bozulma gözleniyor” diyen Prof. Dr. Delibaşı, özellikle aile hekimlerinin bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
“Panik Atak tedavisi görürken, şikayetlerimin tümörden kaynaklandığı anlaşıldı.”

10 Kasım Dünya NET Farkındalık Günü dolayısıyla düzenlenen toplantının bir de sürpriz konuğu vardı: Ünlü oyuncu Didem İnselel. Üç buçuk yıl boyunca yüksek tansiyon ve kalp çarpıntısı şikayetleriyle pek çok doktora başvurduğunu söyleyen İnselel, geçen sene tesadüf eseri böbreküstü bezlerinde tümör tespit edildiğini belirtti: “Şikayetlerim nedeniyle gitmediğim doktor kalmamıştı, hiç bir problem bulunmayınca etrafımdakiler artık benim hastalık hastası olduğumu düşünmeye başladı. Sonunda panik atak tanısı aldım ve antidepresan kullanmaya başladım. Ama şikayetlerimde bir azalma olmadı. En sonunda bir kardiyoloji uzmanı böbrek ultrasonu isteyince, böbreküstü bezimde tümör teşhis edildi. Gerçekten hasta olduğumu öğrenince o kadar çok sevindim ki! Nihayet bir tanı aldım, ameliyatla tümör alındı ve şikayetlerimden kurtuldum.”

Şüphelenmezsen yakalayamazsın!

Toplantıya katılan uzmanlar, NET grubu tümörlerden biri olan Feokromasitoma tanısının ardından tedavi olan İnselel’in yine de şanslı oduğunu belirtti. Çünkü genellikle bu tümörler ancak 3-5 yılda teşhis edilebiliyor. Vücut içinden ultrasonla görüntü almayı sağlayan endoskopik ultrasonografi gibi yöntemler sayesinde artık bu tümörlerin çok daha kolay tespit edilebileceğini söyleyen bilim insanları, toplantının sonunda bir kez daha en önemli görevin doktorlara düştüğü vurguladı: “Her geçen gün görülme sıklığının yükseldiğine dair verilerin toplandığı bu grup tümörlerin erken teşhis ve tedavisi için doktorların hastalarını daha iyi dinlemesi gerekiyor. Hasta gördüğü tedavinin yaramadığını söylüyorsa, NET’ ten şüphelenip, bu tümörlere yönelik tetkik yaptırmakta fayda var. Unutmayın, şüphelenmezseniz, yakalayamazsınız!”

Bütün Yönleriyle NET

* Nöroendokrin tümörler(NET) genellikle sinir sistemi ve hormonal sistemde ve akciğerlerde bulunan ve yavaş büyüyen tümörlerdir. Diğer tümörlere göre çok yavaş büyüdüğünden genellikle ölçülebilir boyuta gelmeleri ya da şikayetlere yol açmaları uzun zaman alır. Ancak bazılarının çok daha hızlı büyüme potansiyeline sahip olduğu da unutulmamalıdır.

* NET’ ler birçok kez başlangıçta hasta ve hekim tarafından fark edilemez ve başka hastalıklarla karıştırılabilir.
* NET’ ler sıklıkla karaciğer, akciğer, kemik veya batın içi lenf nodları, karın boşluğu ve karın zarına yayılabilir.
* NET’ lerin en yaygın belirtileri karın ağrısı, sıcak basması, diyare, hırıltı, kronik öksürük, nüks eden akciğer enfeksiyonları, kalp çarpıntısı, deri döküntüsü, mide yanması ve kilo değişiklikleridir.
* Nöroendokrin kanserlerin tanısı ve izlenmesi için nükleer tıbbi görüntüleme ve biyokimyasal testler (kan, idrar, doku) kullanılır.