Aşılama tedavisi, normal yollarla gebe kalamayan yada normal yollarla gebe kalmasını engelleyen bilinen bir nedeni olan çiftlerde başvurulan tedavi yöntemidir. Erkeğin spermleri özel işlemlerden geçirilerek kadının rahim içine özel aletler yardımıyla enjekte edilir. Aşılama tedavisinde kullanılan yönteme göre başarı oranları %7-15 arasında değişir. Kullanılan yöntemlere göre aşılama fiyatları da farklılık göstermektedir. Dilerseniz şimdi aşılama tedavisinin detaylarını inceleyelim.
Aşılama Nedir?
Aşılama, kısırlık tanısı konulan çiftlerin genellikle başvurduğu tedavi yöntemlerinden biridir. Gelecekteki baba adayının sperm sayısı ve hareketinin düzeyi ile gelecekteki anne adayının yaşının etken olduğu tedavi yöntemi olan bu tedavi laboratuvar ortamında gerçekleşmektedir. Baba adayından alınan spermlerin anne adayının rahmine yerleştirme işlemi olarak tanımlanan bir tedavi yöntemidir. Aşılama tedavisi öncesinde anne ve baba adayında birtakım testler uygulanmaktadır. Herhangi bir sağlık sorunu açığa çıktığı zaman öncelikle bu sorunlar iyileştirilmesi gerekmektedir.
Aşılama Ne Zaman Yapılır?
Aşılama tedavisi regl kanaması ile birlikte başlar ve yaklaşık 2 hafta boyunca devam eder. Eğer bayanın yumurtalıklarında herhangi bir kist ya da lezyon yoksa, tüpleri açıksa ve erkekte sperm tahlilleri çok kötü değil ise tedaviye başlanabilir. Aşılama tedavisinde yumurtalıkların uyarılmasına adetin ikinci veya üçüncü gününde başlanır. Amaç mümkünse eğer bir veya maksimum iki yumurtanın büyüyüp gelişmesini sağlamaktır, bu şekilde gebelik ihtimali artırılabilir.
İlaçlar tarafından etkilenmesi sağlanan yumurtalarda büyüme ve gelişmeler kontrol ve takip edilir. Aşılama gerçekleştirilirken sık sık ultrason kontrolleri yapılmakta ve tedavinin yumurtayı büyütüp büyütmediği değerlendirilmektedir. Yumurtalar belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra çatlatma iğnesi yapılır. Bu iğne yapıldıktan yaklaşık 36 saat sonra hastanın eşi kliniğe çağrılır ve eş spermlerini verir. İyi durumdaki spermler çeşitli yöntemlerle belirlenerek ayıklanır ve rahim içine enjekte edilir. Bu işleme intrauterin inseminasyon diğer adı ile aşılama denir.
Aşılama Hangi Durumlarda Yapılır?
-Test sonuçlarına göre tüm göstergeler normal olduğu için, açıklanamayan döllenmenin gerçekleşmediği nedenleri olan çiftler.
-Vajinismustan muzdarip kadınlar. Hastalık tedavi edilemezse bu prosedür daha fazla yaralanmayı önlemek için anestezi altında yapılabilir.
-Daha önce ameliyat olmuş ve servikal ağızda yaralanma olan hastalar. Bu durum spermin rahim içine hareketini engelleyebilir.
-Hastanın servikal mukus problemi olduğunda
-Düşük sperm sayısı olan erkekler
-Erektil disfonksiyonlardan muzdarip ve cinsel ilişki sırasında stres yaşayan erkekler
IUI prosedürü, 35 yaşın üzerindeki, yumurtalıkları iyi çalışmayan kadınlar için önerilmez. Bu durumda, doğrudan tüp bebek tedavisine başvurmanız tavsiye edilir. IUI prosedürü sırasında hamile kalma olasılığı çok yüksek değildir,% 10-20. Ancak yumurta rezervi normal ve spermleri yeterince canlı olan genç çiftler bunun için oldukça uygun adaylardır.
Aşılama Yöntemi Nasıl Uygulanır?
Günümüzde çoğu çiftler bebek sahibi olmak istemelerine rağmen bazı nedenler yüzünden bebek sahibi olamamaktadırlar. Bir yıllık devam sürecinde korunmasız şekilde denenmesine rağmen bebek sahibi olmayı başaramayan çiftlere kısırlık teşhisi konulmaktadır. Bu nedenler şunları içerir:
-Vajinismus (cinsel ilişkiyi imkansız kılan vajinal duvarların spazmı)
-Güç veya ejakülasyon bozuklukları;
-Menide az sayıda hareketli sperm;
-Tamamen iyileştirilemeyen servisit;
-Eşin spermine karşı spesifik antikorların servikal mukusta bulunduğu immünolojik uyumsuzluk.
Çift aşılama yöntemine başvurmaya karar verdiyse, açıkça görülüyor ki, her iki partner de kısırlığın nedenini belirleyen analiz ve çalışmaların sonuçlarına zaten sahiptir. Ancak prosedürden önce aşağıdaki hazırlık adımlarından geçmelisiniz:
-Bir terapist ve jinekolog tarafından muayene (kadınlar için);
-Enfeksiyonlar için tarama ve smear analizi;
-HIV ve viral hepatit, kan grubu ve Rh faktörünü belirlemek için bir kan testi;
-Yumurtlama zamanının belirlenmesi;
-Spermogram;
-Fallop tüplerinin ve uterusun incelenmesi (ilaçlı rahim filmi, HSG)
Çiftler aşılama tedavisine başlanmadan önce normal yollardan gebe kalınması için her yöntemi denemeleri gerekmektedir. Çiftler korunmasız ve düzenli bir şekilde 1 sene boyunca ilişki yaşadıktan sonra istedikleri sonuca varamaz ise yapılan testler sonucu aşılama yöntemine geçilmektedir.
İnseminasyon, erkeğin sperm hücrelerinin alınarak kadının rahminin içine bırakılmasıdır. İnseminasyon işlemi esnasında, erkekten alınan spermler gelişmiş enjektör iğneler yardımı ile rahim içine bırakılır. Bu işlem sonucunda döllenme şansı arttırılmış olur.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, kadının yumurtlama döneminde erkekten alınan spermin laboratuvar ortamında kadının rahmi içerisine enjekte edilmesi ile yapılan işlemidir. Bu sayede sperm hücreleri rahim yolu ile tüplere ulaşmaktadır ve döllenme gerçekleşmektedir.
Aşılama ile Hamile Kalanlar Nelere Dikkat Etmelidir?
İnseminasyon ya da IUI, spermin ince, esnek bir kateter yolu ile bir bayanın rahmine enjekte edildiği cerrahi olmayan bir doğurganlık prosedürüdür. Aşılama ile hamilelik şansı yükselir. Dilerseniz şimdi “aşılama ile hamile kalanlar” nelere dikkat etmelidir bu konuyu irdeleyelim.
Aşılama ile hamile kalanların takibi normal yollarla gebe kalanlardan farklı değildir. Ancak işlemin yapıldığı gün istirahat edilmesi önerilmektedir. O günde ağır işler yapmak ve cinsel birliktelikten kaçınmak yararlı olacaktır. Psikolojik açıdan da hasta için pozitif bir yaklaşımdır.
Hamilelik testi yapılana kadar doktorunuzun bilgisi olmadan herhangi bir ilaç kullanmamanız bir hayli önemlidir. Yine aynı şekilde sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıklardan veya içilen ortamlardan uzak durmalısınız.
İşlemden 14 gün sonra hamilelik testi yapılması için doktorunuz sizi çağıracaktır. Çıkacak test sonucuna göre doktorunuz ne zaman ultrasona girmeniz gerekli olduğu konusunda sizi bilgilendirecektir.
Aşılama tedavisi sırasında doktorunuzun önerdiği vitaminlerinizi kullanmaya mutlaka devam ediniz. Gerekirse süreçte doktorunuz ilaçlarınızı değiştirebilir veya yeni ilaçlar ekleyebilir.
Aşılamanın Tutması İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Kısırlık tedavilerinin mutlaka alanında uzman doktorlar tarafından uygulanması gerekmektedir. Aşılama tedavisine karar veren çiftlerin kendilerini rahat ve güvende hissedecekleri bir sağlık merkezini seçmeleri önerilmektedir.
İntrauterin inseminasyon, bir meni örneğinin özel olarak hazırlandığı ve en yüksek kalitede spermin kadının yumurtlama döneminde bir kateter yoluyla doğrudan uterusa enjekte edilmeye hazır olduğu bir prosedür. Bu prosedürün amacı, fallop tüplerine ulaşması ve döllenme şansını artırması için mümkün olduğunca çok sperm enjekte etmektir. İşlem oldukça basit ve ağrısızdır ve işlemden 35-45 dakika sonra hasta normal günlük aktivitelerine dönebilir.
Bu prosedür genellikle düzenli bir cinsel yaşamı olan ancak açıklanamayan nedenlerle hamile kalamayan çiftlere sunulur.
Sperm hazırlarken döllenme için spermin aktivitesini arttırmak için 48-72 saat seksten uzak durmanız gerekir. Sperm toplama işlemi steril bir ortamda gerçekleşir ve işlemden önce laboratuvarda test edilir.
Aşılama Sonrası Döllenme Ne Zaman Olur?
Oosit geliştirmek için intrauterin aşılama işlemi, klomifen sitrat, gonadotropinler, ürofolitropinler gibi ilaçlar ve enjeksiyonlar alınırken gerçekleşebilir. Foliküler gelişim, LH artışını ve progesteron hormon seviyelerini izlemek için ultrason ve kan testleri ile analiz edilir. Hormon seviyelerinin dikkatli bir şekilde izlenmesi, hCG görüntüsünün ne zaman alınması gerektiğini gösterecek ve ardından sperm doğrudan uterusa yerleştirildikten 36 saat sonra döllenme olasılığı gerçekleşecektir. Ancak gebelik materyali olan embriyo ancak 6-7. günde rahime implante olacaktır.
Sperm daha sonra bir kateter aracılığıyla doğrudan uterusa enjekte edilir ve döllenme olasılığını artırmak için fallop tüplerine ulaşır. İşlemin başarılı olabilmesi için fallop tüpleri ve rahim içi boşluğun sağlıklı, sperm ve yumurtaların kaliteli olması gerekir.
Bu işlemden sonra adet döngüsü oluşmazsa, hastalara gebelik testi yaptırmaları tavsiye edilir.
Aşılama Fiyatlarını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Aşılama fiyatları tedavi sürecinde uygulanan tanı ve tedavi yöntemlerine bağlı olarak belirlenmektedir. Bu fiyat aşılamada mikroçip kullanımına göre farklıklık gösterir. Mikroçip aşılamalar normal aşılama tedavisi fiyatlarına göre daha pahalıdır elbette. İşleminiz dilerseniz anestezi altında yapılabilir. Anestezi altında yapılan aşılama fiyatları elbette daha yüksek olacaktır. Özel hastanede aşılama fiyatlarına göre özel muayenehanelerde aşılama fiyatları daha uygun düzeydedir.
Doç. Dr. Aydın Köşüş
Kadın Hastalıkları ve Doğum / Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite
İnternet sitesi: http://www.aydinkosus.com/
Twitter: https://twitter.com/surgeonskopi
Facebook: https://www.facebook.com/jinekologankara/
Instagram: https://www.instagram.com/doc.dr.aydinkosus/?hl=tr