Yumurtalık kisti nedir?
Yumurtalık kadınlardaki üreme organlarından biridir. Her kadında 2 adet yumurtalık bulunur. Bu yumurtalıklardan her adet döneminde gelişen yumurtalar vücut boşluğuna atılır. Bazen gelişen bu yumurtalar çatlamaz ve büyümeye devam ederlerse kist dediğimiz içi sıvı dolu kesecikler haline gelebilir. Yumurtalık kistlerinin büyük çoğunluğu iyi huylu yumurta kistleridir. Ancak bunların yanında kötü huylu yada tedavisiz geçmeyen kistlerde gelişebilir. Bu nedenle hiçbir şikayeti olmayan kadınlar bile yılda bir sefer jinekolojik muayeneden geçmelidirler.
Yumurtalık kist çeşitleri nelerdir?
Halk arasında yanlışlıkla “rahim kisti” olarak da adlandırılan yumurtalık kistlerinin pek çok çeşidi vardır. Bunların büyük çoğunluğunu iyi huylu kistler oluşturur. İyi huylu yumurtalık kistleri arasında folikül kistleri dediğimiz yumurta kistleri büyük çoğunluğu oluşturur. Korpus luteum kistleri denilen yumurtlama sonrası oluşan kistlerde iyi huylu kistlerdendir. Teka lutein kistleri ve gebelik luteoması adı verilen ve hormonlarla bağlantılı kistlerde iyi huylu kistler olup bu kistler genellikle tedavi gerektirmez. Ancak endometrioma adı verilen çikolata kisti iyi huylu olmakla birlikte ilaç tedavisi yada ameliyat olunmasını gerektirebilir. Dermoid kist denilen bir diğer kist ise hiçbir şekilde ilaç tedavisi ile düzelmez. Muhakkak ameliyatla kistin alınması gereklidir.
Yumurtalık kist belirtileri nelerdir?
Yumurtalık kistlerinin büyük çoğunluğunda hastada herhangi bir belirti olmayıp genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında saptanırlar. Yumurtalık ağrısı olarak da adlandırılan kasık ağrısı bazı hastalarda önde gelen semptomdur. Bunun yanında büyük kistlerde kabızlık, sık idrara çıkma, karında şişkinlik belirtileri oluşabilir. Hormon salgılayan kistlerde ise adet düzensizlikleri yaşanabilir. Yumurtalık kisti patlaması yada torsiyon dediğimiz kistin kendi etrafında dönmesiyle aniden ortaya çıkan şiddetli karın ve kasık ağrısı, bulantı, kusma gibi belirtilerin eşlik ettiği akut karın denilen tablo ortaya çıkabilir. Bu durumda acilen bir kadın doğum uzmanına muayene olunmasında fayda vardır.
Yumurtalık kisti nasıl anlaşılır?
Yumurtalık kistleri genellikle rutin muayene esnasında tespit edilir. Pek çok hastada herhangi bir belirti olmaz. Yapılan jinekolojik muayene esnasında karında ele gelen genellikle hareketli olan sertlikler yumurtalık kistlerinden şüphelenmemize neden olur. Yapılan ultrason muayenesinde her iki yumurtalık dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Ultrason sırasında bazen dikkatsizlikten yumurtalık kistleri gözden kaçabilir. Rutin muayene sırasında saptanan yumurtalık kistlerinin ilerlemeden erkenden tespit edilmesi amacıyla yılda bir sefer jinekolog muayenesinden geçmek oldukça önemlidir.
Yumurtalık kisti tedavisi nasıl yapılır?
Yumurtalık kistlerinde tedavi kistin büyüklüğüne ve hastadaki belirtilere bağlı olarak şekillenir. Rutin muayene sırasında tesbit edilen iyi huylu kistlerde herhangi bir tedaviye gerek yoktur. Takip sırasında genellikle kendiliğinden düzelirler. Ancak 8-10 cm. den büyük olan kistlerde yakın takip yada cerrahi gerekebilir. Çikolata kistlerinde özellikle ağrı ön planda ise cerrahi ile çıkarılması önerilir. Ancak çocuk isteği olan hastalarda genellikle kistleri takip etme yönünde karar veririz. Dermoid kist tespit edilenlerde kistin çıkarılması gereklidir. Yine ciddi karın ve kasık ağrısı ile başvuranlarda bazen ameliyat gerekebilir.
Kist ameliyatı nasıl olur?
Yumurtalık kisti ameliyatı laparotomi dediğimiz karın açılarak yada laparoskopi dediğimiz kapalı yöntemle yapılabilir. Günümüzde kist ameliyatlarında laparoskopi altın standarttır.
Doç. Dr. Aydın Köşüş
Kadın Hastalıkları ve Doğum / Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite
İnternet sitesi: https://www.jinekologankara.com/
Twitter: https://twitter.com/surgeonskopi
Facebook: https://www.facebook.com/jinekologankara/
Instagram: https://www.instagram.com/doc.dr.aydinkosus/?hl=tr
