İstanbul, âşığını uğurluyor

axyas011.jpg Hayatımızın renklerini, seslerini, tatlarını geçmişe bağlayan araştırmacılardan biriydi Jak Deleon. Sokaklarda 200 yıl önce atılmış adımların üzerinden yürüyebilen insanlardandı. Yaşadığı yerin, yediği yemeğin, izlediği gösterinin tarihini bilen ve öğreten bir 'yaşama kültürü ustası'ydı. Bilgiyi en anlaşılır haliyle aktarırdı: İster bale üzerine yazsın, ister kokteyl tarifi versin, ister İstanbul'daki Beyaz Rusları anlatsın, ister Büyükada'yı... Ama yalnızca bir hedonist, bir gurme, bir İstanbul âşığı sayılmasın: Ülkemizde kaleme alınmış tek Harold Pinter monografisi olan "Çağdaş Dramada Harold Pinter Geleneği"ne imza attı. Emre Kongar, "İstanbul Efendiliğiyle Rönesans adamlığını kişiliğinde birleştiren bir yazar. İstanbul tarihinden gelen entelektüelliğiyle, Rönesanstan kaynaklanan hümanist reformculuğunun sentezi yapıtlarına özel bir lezzet veriyor" diye yazdı onun için. Çünkü Jak Deleon'un ailesi 1492 yılında İspanya'dan göç etmek zorunda kalan, Osmanlı'nın kucak açtığı Yahudi Seferadlardandı. Bir süredir kanser tedavisi gören Deleon'un İstanbul'daki ömrü ancak 54 yıl sürdü, ama 513 yıllık kültür birikimiyle yaşayan bir cemaate mensuptu. Milliyet Sanat Dergisi'ne de emeği geçen Jak Deleon'un cenazesi, bugün saat 11.30'da Ortaköy Musevi Sinagogu'nda düzenlenecek törenin ardından Bağlarbaşı Musevi Mezarlığı'na defnedilecek. Hep anlaşılır yazdı 1951'de İstanbul'da doğdu. Robert Kolej'i bitirdikten sonra 1975'te Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu.Doktorasını, 1979'da İÜ İngiliz ve Amerikan Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi'nde İleri İngilizce ve Bale Tarihi; Bilgi Üniversitesi'nde Görsel İstanbul Araştırmaları dersleri verdi. 1990'da İstanbul Üniversitesi Tiyatro Anabilim Dalı'nda doçent, 1997'de profesör oldu. 54 yıl dolu dolu yaşadı Çağdaş Tiyatroda Harold Pinter Geleneği, 1984 Düşten Düşünceye: Tiyatro / Opera / Bale Yazıları, 1985Bale Tarihi, 1986 Söyleşi (Bale/Dans), 1986 The Harold Pinter Tradition in Contemporary Drama, 1986 Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Türk Balesi, 1988 Cumhuriyet Dönemi Türk Balesi, 1990Ballet in Turkey, 1993Kısa Bale ve Modern Dans Tarihi, 1993Pera Hatıratı, 1993Bir Tutam İstanbul, 1993İstanbul ve Bodrum Barları, 1994Eski İstanbul'un Yaşayan Tadı, 1995100 Alkolsüz Kokteyl, 1995Keyifli Konaklamalar, 1996'300 Kokteyl', 1996200 Bale ve Dans, 1997200 Türk Kokteyli, 1997Balat ve Çevresi, 1997100 İstanbul, Boğaziçi Gezi Rehberi, 2000Bir Beyoğlu Gezisi, 2002Büyükada: Anıtlar Rehberi, 2003Beyoğlu'nda Beyaz Ruslar, 2003 Yayımlanmış kitapları