Kayıp şehir göl altında

Taşan Simenit Gölü’nün suları, Amazonların yaşadığı kayıp şehir Themiskyra’nın kalıntılarını ortaya çıkardı


Sahip çıkalım
DÜNYANIN ilgisini çeken Amazon kentinin su yüzüne çıkartılması gerektiğini söyleyen Samsun Müze Müdürü Mustafa Akkaya, öncelikle yapılması gereken işleri şöyle sıralıyor: “Çarşamba - Ünye arasındaki arazi üzerinde uzman ekiplerce geniş kapsamlı yüzey araştırması yapılmalı, sistemli arkeolojik kazılar başlatılmalı. Simenit Gölü temizlenmeli. Vatandaş tarafından tarla, bağ ve bahçede bulunan antik bulgulara ulaşılmalı. Amazon resimleri ile hediyelik eşyalar, heykelcikler yapılmalı. Broşürler hazırlanırsa turistlerin ilgisi çekilebilir."
Türkülere konu olan Çarşamba’nın selleri bu kez işe yaradı. M.Ö. 1200’de Amazonların yaşadığı kayıp şehrin kalıntıları Simenit Gölü’nden çıktı. Sel, Gölyazı’da 450 bin dönüm tarlayı sular altında bırakınca, kanallar açmaya çalışan belediyenin iş makinelerinin kepçelerine, üzerinde ok atan kadın figürlerinin bulunduğu tepsiler, çanaklar, küpler takıldı.
Dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı’nı yapan ve kadın egemenliği ile Batı kültüründe önemli bir yer tutan kayıp Amazon kentinin yeri böylece belirlenmiş oldu. İyi ok atmak için sağ memelerini kesen, erkekleri köle olarak kullanan, sadece üremek için sevişen, erkek çocukları öldüren veya sakat bırakan savaşçı kadınların yaşadığı Themiskyra kentinin, Çarşamba ve Ünye arasında Thermodon (Terme) Çayı kenarında kurulu olduğunun bilindiğini söyleyen Samsun Müze Müdürü Mustafa Akkaya, kayıp şehri ortaya çıkarmak için yeterli ödenek olmadığı için çalışma yapamadıklarını belirtti.

Çarşamba’yı sel alınca
Sağnak yağmurla gelen selin, Samsun’da çiftçileri mağdur ettiğini belirten Gölyazı Belediye Başkanı Cemil Dürümlü, bu doğal felaket sonucunda da Anadolu’da binlerce yıl anaerkil toplum düzeni içinde yaşayan efsanevi kadın savaşçıların kentini ortaya çıkardığını söyledi. Dürümlü, “Kanal çalışması sırasında göl etrafında antik mezarlara rastladık. Vatandaşların bir kısmı, bulduğu antik kalıntıları belediyemize getiriyor. Ancak, bu kalıntıların değerinin bilindiğini ve bulunanların korunduğunu söyleyemeyiz. Hazine avcılarının istilasıyla karşı karşıyayız" diye konuştu.

Tarım bitti tarih çıktı
Gölün denize tahliyesi olmadığı için tarımın bittiğini ifade eden Başkan Cemil Dürümlü, içinde bulundukları durumu şöyle açıkladı:
“Fındık ağaçları kurudu. Çeltik, mısır, fasulye tarlaları tamamen sular altında kaldı. Yedi ana, 49 tane de ara kanal Simenit Gölü’ne bağlı. Gölün denize tahliyesi olmadığı için fazla gelen su tarım arazisini bastı. Ama hak ettiğimiz afet yardımını alamadık. 15 köyümüz sular altında, 15 bin insanımız mağdur. Bunların hiçbir geçim kaynağı yok. Bir yanda kayıp bir şehir ortaya çıkıyor, diğer yanda var olan bir şehir yok oluyor. İnsanlarımız göç ediyor. Pompa sistemiyle dalgakıranlar oluşturularak suyun denize tahliyesi sağlan mazsa Gölyazı, köyleriyle birlikte yok olacak."

Efsane değil, gerçek
İyİ ok atmak için sağ memelerini kesen anaerkil toplumun simgesi Amazonlar, Yunan mitolojisine göre bir efsane değil. Dilbilimciler, Amazon kelimesinin ‘memesiz’ anlamına geldiğini söylüyor. Coğrafyacı, tarihçi ve arkeloglar, Amazonların tarih öncesi çağlarda Batı Anadolu’ya yayıldıktan sonra Yunanistan’a kadar sokuldukları ve Atina önünde savaştıkları savında birleşiyor. M.Ö. 5. yüzyılda Amazon heykeli dikilmesi için Efes’te bir yarışma açılmış. Dereceye giren heykeller bugün Vatikan, Berlin ve Roma’daki müzelerde bulunuyor.
Artemis Tapınağı’nı Amazonların yaptığı, Sinop’u da Sinope isimli Amazon kraliçesinin kurduğu mitolojik bilgiler arasında yer alıyor.