Kaynaşlı kaynıyor

12 Kasım depreminin vurduğu kentte halk hâlâ korku içinde. Yurtlarını terk etmemekte kararlılar ama belirlenmiş bir imar planı da yok


İstanbul - Ankara arasındaki “çay molası kenti" Kaynaşlı, 12 Kasım’da kelimenin tam anlamıyla yerle bir olmuştu. Deprem korkusu başka hiçbir bölgede Kaynaşlı kadar “sıcak" ve “hissedilir" değil...
Kaynaşlı’da, tek katlı evinde, en ufak bir çizik bulunmayanlar bile konutlarında yatmıyorlar. Banyo, tuvalet gibi zorunlu gereksinmeler dışında kimse evinden içeri adımını atmıyor.
Nasıl atsın ki? Kaynaşlı’nın merkezi olan Belediye Meydanı’nı bugün Halk Bankası’nın yaptırdığı prefabrik çarşı temsil ediyor.
Parkın kenarına kurulu çadır kafenin önünde Kaynaşlı halkıyla sohbet ediyoruz.
Birinci çaylar bitiyor, Cihan Veziroğlu yanımıza geliyor. Tam karşıdaki arsada onun üç katlı apartmanı varmış. Hınzırlık olsun diye damarına basıyoruz:
“Diyelim ki, yeni imar planı beş kata izin verdi, ne yaparsınız?"
“Asla... Tek kat yapacağım hem de ahşap olacak."

Orta hasar olamaz
Kaynaşlı’da hayatın nabzı prefabrik yapılarda atıyor. O kadar ki, Kaynaşlı’nın yeniden imarı için cansiparane bir mücadele veren Belediye Başkanı Efdal Altundal bile prefabrik makamda çalışıyor.
Başkan Altundal’ın depremle birlikte ortaya çıkan tanımlamalara da muhalefeti var:
“Orta hasar diye bir şey olamaz. Bu kuru gebelik gibi bir şey... Devlet 1 yılda onar diyor. Şimdiden 8 - 9 ay geçti, ortada imar planı yok. Vatandaş evini hangi plana göre onaracak? Bir yılda onarım yapamazsa da bu kez evi yıkılacak."
Tam anlamıyla “buyrun buradan yakın" durumu...
Kaynaşlı’nın bir sorunu da kentin 23 kilometre batıya çekilerek Düzce’nin dış mahallesi konumunda bulunan Kazıkoğlu Köyü’ne kurulacak olması...
Başkan, Kaynaşlı halkı adına itiraz ediyor:
“Kaynaşlı’nın kuzeyinde kalan Düzorman mevkii var. 35 milyar verip zemin etüdü yaptırdık. Kaynaşlı’ya göre daha sağlam zemin var. Ayrıca 1993’teki Darıyeri Köyü heyelanında evlerini kaybedenler için devlet Düzorman’da afet konutları yapımı için yer gösterdi. Oraya afet konutu yapılabiliyorsa biz de Kaynaşlı’yı kurabiriz."

Düzce gündüz kenti
Düzce’nin tamamına yakını prefabrik konutlarda yaşadığından, gece merkezde incin top oynuyor. Biz de Şevki Usta’nın meşhur Akçaabat köftesini yedikten sonra Gümüşpınar prefabrik kentine yollanıyoruz. Yolda tek katlı bir inşaata “tetkik ve inceleme" ziyareti yapıyoruz. Kalfalara sektörün durumunu soruyoruz:
“İşler nasıl?"
“Eh!.."
“Eh olur mu? Bütün kent yıkılmış, yeniden yapım işi sizin elinizden geçmeyecek mi?"
“Yok öyle değil. Millet ‘acaba ev yapsak mı?’ diye kararsız..."
“Neden?"
“Ya yine yıkılırsa? Boşuna niye yapayım ki!"
İnşaatın sahibi 70 yaşındaki Vahide Teyze (Korman) güler yüzünden güller açarak anlatıyor:
“Kocam Zihni felçliydi. Çadırlarda kala kala üşüttü öldü!"
Vahide teyze “acıyı bal eyledik" sınıfından... Sohbet sırasında yanımıza yaşlı bir bey geliyor. Vahide Teyze kendine has neşesiyle onu tanıtıyor:
“Bak bu da Razi... Evi yıkıldı, köyü yıkıldı, çoluğu öldü, çocuğu öldü, gelinleri, torunları öldü!"
“Vahide Teyze Allahaısmarladık..."
“Nereye gidiyorsunuz? Konuşuyorduk güzel güzel!"
“Prefabrik kente."

Onarımın merkez üssü
İzmit 17 Ağustos’ta öyle yıkıldı ki, depreminin ilk günlerdeki ismi “İzmit Depremi" olarak yazılıp çiziliyordu... Depremin merkez üssü bu kentteydi. Şimdi depremin yaraları sarılırken de doğaya karşı bir “dik duruş" olarak onarımın da “merkez üssü" İzmit olmuş.
Afet Bölge Koordinatörlüğü İzmit’te konuşlandı. Başında da Vali Kutluay Öktem bulunuyor.
Vali Öktem deprem hizmetlerini anlattıktan sonra normale dönüş işaretlerini açıklıyor:
“Kira yardımı eylül ayında sona eriyor."
“Neden?"
“Süresi zaten 1 yıldı?"
“Gıda yardımı vaziyeti nasıl?"
“Depremzedelere beslenme yardımı temmuz başında sona erdi. Sakarya’da 24 bin vatandaşa ekmek dağıtımı da bu ay bitti."
“Neden bitti?"
“Vatandaşın ihtiyacı kalmadı."
“Ya varsa?"
“Valiliklerin sosyal yardımlaşma vakıfları kuru gıda yardımına devam edebilir."
Vali Öktem’in görevi kuruluş yasasına göre 23 Eylül 2001’de sona eriyor.

Kira yardımı çoktu
İzmit’in Doğukışla Çadırkenti çok meşhur bir yerleşim birimi. Her şeyden önce ABD Başkanı Bill Clinton bile burayı ziyaret ederek, küçük Erkan’a burnunu sıktırdı!
Doğukışla Çadırkent’inde bu kış vukuatsız geçmiş. Fahri Kutlu devletin hizmetinden çok memnun:
“Bu kış üşümedik, her ay dört tane tüp verdiler. Elektrik sobamız da vardı. Bu çadırlar (İspanyol) çok korunaklı..."
Çadırkent sakinlerinin halkımızın yardım alma konusundaki geleneksel tavrına hiç uymayan aykırı bir tavırları var:
“100 milyonluk kira yardımı fazla oldu!.."
“İlk kez devlet yardımı fazla diyeni gördüm."
“Ölçüleri kaçırdı."
“Nasıl?"
“30 milyona kiralanan daireleri bile ev sahipleri 100 milyona çıkarttılar."
Buradakiler bir acaip:
“Gıda yardımından köşeyi döndüler. Valla içimizde ‘deprem olsun’ diyenler bile var."
“Neden?"
“Yardıma alıştık ya!.."
Özeleştiri yeteneği güçlü bir toplum olmanın da bazı faydaları var elbette... İnşallah bu “yetenek" çadırkentleri aşıp konutlara, köşklere, saraylara da sirayet eder. -BİTTİ-