Miyom nedir?
Miyomlar rahim kas duvarından gelişen, kas ve bağ dokusundan oluşan büyümelerdir. Bu büyümeler genellikle kanser değildir (iyi huylu). Miyomlar tek bir nodül (tek büyüme) veya bir küme halinde büyüyebilir. Miyom kümelerinin boyutları 1 mm kadar küçük olabileceği gibi, 20 cm'den fazla da olabilir. Karşılaştırma için, bir karpuz kadar bile büyük olabilirler. Miyomlar rahminizin içinde ve üzerinde boyut, sayı ve konuma göre değişiklik gösterebilir. Miyomlar kişiden kişiye değişik şikayetlere sebep olabilir. Bu iyi huylu tümörler benzersiz ve kişiye göre değişkenlik gösterebileceğinden dolayı, tedavi planınız bireysel durumunuza bağlı olacaktır.
Miyomlar yaygın mıdır?
Kadınların yaklaşık %40 ila 80'inde miyom vardır. Bununla birlikte birçok kadının, miyomlarından dolayı herhangi bir şikayeti olmaz, bu nedenle miyomları olduğunun farkına varmazlar.
Miyomlar için kimler risk altındadır?
Birkaç risk faktörü vardır. Bunlar şunları içerebilir:
-Obezite ve daha yüksek vücut ağırlığı
-Ailede miyom geçmişi
-Doğum yapmamak
-Menstrüasyonun erken başlangıcı (adetinizin genç yaşta olması).
-Geç yaşta menopoza girmek
Miyomlar nerede büyür?
Miyomlarınızın yeri ve boyutu tedaviniz için önemlidir. Miyomlarınızın nerede büyüdüğü, ne kadar büyük oldukları ve kaç tanesine sahip olduğunuz; hangi tür tedavinin sizin için en iyi sonucu vereceğini veya hatta tedavi gerekli olup olmadığını belirleyecektir.
Miyomlar neye benziyor?
Miyomlar tipik olarak düz kas dokusu nodüllerine benzeyen yuvarlak tümöral kitlelerdir. Bazı durumlarda, onlara mantar benzeri bir görünüm kazandıran ince bir sapla rahme tutunabilirler.
Miyomlar kanser midir?
Bir miyomun onu kanserli veya kötü huylu bir tümöre dönüştüren değişikliklerden geçmesi son derece nadirdir. Aslında, fibroidli 350 kadından biri kanser geliştirecektir. Ne yazık ki bunu %100 öngörebilecek bir test yoktur. Bununla birlikte, hızlı büyüyen miyomu olan kişiler hemen değerlendirilmelidir.
Miyomlara ne sebep olur?
Miyomların nedenleri bilinmemektedir. Miyomların çoğu üreme çağındaki kadınlarda görülür. Genellikle henüz ilk adet görmemiş genç kadınlarda görülmezler.
Miyomların belirtileri nelerdir?
Çoğu miyom herhangi bir belirti vermez ve jinekoloğunuzun düzenli gözlemi dışında tedavi gerektirmez. Bunlar tipik olarak küçük miyomlardır. Bazı miyomlar aşağıdakiler dahil çeşitli semptomlar yaşamanıza neden olabilir:
-Adet döneminizde aşırı veya ağrılı kanama (adet kanaması)
-Adet dönemleriniz arasında kanama
-Karnınızın alt kısmında dolgunluk hissi/şişkinlik
-Sık idrara çıkma (bir miyom, mesanenize baskı uyguladığında meydana gelebilir)
-Cinsel ilişki sırasında ağrı
-Bel ağrısı
-Kabızlık
-Kronik vajinal akıntı
-İdrar yapamama, idrar kaçırma veya mesanenizi tamamen boşaltamama
-Karında şişlik (genişleme)
Miyomlar zamanla değişebilir mi?
Miyomlar aslında zamanla küçülebilir veya büyüyebilir. Uzun bir süre boyunca aniden veya sürekli olarak boyut değiştirebilirler. Bu, çeşitli nedenlerle olabilir, ancak çoğu durumda miyom boyutundaki bu değişiklik vücudunuzdaki hormon miktarıyla bağlantılıdır. Vücudunuzda yüksek düzeyde hormon olduğunda, miyomlar büyüyebilir. Bu, hamilelik gibi hayatınızın belirli zamanlarında olabilir. Bebeğinizin büyümesini desteklemek için vücudunuz hamilelik sırasında yüksek düzeyde hormon salgılar. Bu hormon dalgalanması aynı zamanda miyomların büyümesine de neden olur. Hamilelikten önce miyomunuz olduğunu biliyorsanız, mutlaka doktorunuzla konuşmanızı tavsiye ederim. Miyomun hamilelik boyunca nasıl büyüdüğünü görmek için izlenmeniz gerekebilir. Hormon seviyeleriniz düştüğünde fibroidler de küçülebilir. Bu, menopozdan sonra yaygındır. Çoğunlukla belirtileriniz menopozdan sonra iyileşebilir.
Miyomlar kansızlığa neden olabilir mi?
Anemi, vücudunuzda organlarınıza oksijen taşımak için yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi olmadığında ortaya çıkan bir durumdur. Kendinizi yorgun ve zayıf hissetmenize neden olabilir. Sık veya çok ağır adet gören kadınlarda anemi olabilir. Miyomlar adet dönemlerinizin çok ağır olmasına veya adetler arasında kanamanıza bile neden olabilir. Ağızdan alınan demir hapları gibi bazı tedaviler - veya önemli ölçüde anemikseniz, demir infüzyonu (damardan) - aneminizi iyileştirebilir. Miyomunuz varken anemi belirtileri yaşıyorsanız, jinekoloğunuzla mutlaka konuşmanızı tavsiye ederim.
Miyomlar nasıl teşhis edilir?
Çoğu durumda, miyomlar jinekolog muayenesinde, dikkatli bir muayene sırasında keşfedilir. Pelvik muayene sırasında hissedilebilirler ve jinekolojik muayene sırasında veya doğum öncesi bakım sırasında tespit edilebilirler. Miyomları doğrulamak; boyutlarını ve yerlerini belirlemek için yapılabilecek birkaç test vardır. Bu testler şunları içerebilir:
-Ultrasonografi
-Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
-Histeroskopi
-Histerosalpingografi (HSG)
-Sonohisterografi
-Laparoskopi
Miyomlar nasıl tedavi edilir?
Miyomların tedavisi; miyomların boyutuna, sayısına ve konumuna ve hangi semptomlara neden olduklarına bağlı olarak değişebilir. Miyomlarınızdan herhangi bir belirti yaşamıyorsanız, tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Bazı kadınlar hiçbir zaman herhangi bir semptom yaşamaz veya miyomlarla ilgili herhangi bir problem yaşamaz. Miyomunuzun boyutuna veya semptomlarına bağlı olarak periyodik pelvik muayeneler ve ultrason, doktorunuz tarafından tavsiye edilebilir. Miyomlarınızdan kaynaklanan semptomlar yaşıyorsanız - aşırı kanamadan kaynaklanan anemi, orta ila şiddetli ağrı, kısırlık sorunları veya idrar yolu ve bağırsak sorunları yaşıyorsanız - tedavi gerekir.
Tedavi planınız birkaç faktöre bağlı olacaktır!
-Kaç tane miyomunuz var?
-Miyomlarınızın boyutu nasıl?
-Miyomlarınızın bulunduğu yer
-Miyomlarla ilgili yaşadığınız sıkıntılar
-Hamilelik arzunuz
-Rahim koruma arzunuz
Sizin için en iyi tedavi seçeneği, gelecekteki doğurganlık hedeflerinize de bağlı olacaktır. Gelecekte çocuk sahibi olmak istiyorsanız, bazı tedavi seçenekleri sizin için bir seçenek olmayabilir. Tedavi seçeneklerini tartışırken jinekoloğunuzla doğurganlık hakkındaki düşünceleriniz ve geleceğe yönelik hedefleriniz hakkında konuşun.
Miyom cerrahisi
Miyomun çıkarılması için farklı ameliyat türleri hakkında konuşurken dikkate alınması gereken birkaç faktör vardır. Miyomların boyutu, yeri ve sayısı sadece ameliyatın türünü etkilemekle kalmaz, aynı zamanda gelecekteki gebelikler için istekleriniz de bir tedavi planı geliştirirken önemli bir faktör olabilir. Bazı cerrahi seçenekler rahimi korur ve gelecekte hamile kalmanıza izin verirken, diğer seçenekler rahme zarar verebilir veya rahmi çıkarabilir.
Miyomektomi; rahminizi koruyarak, miyomların çıkarılmasına izin veren bir prosedürdür. Yani rahim koruyucu cerrahidir ve sıklıkla gerçekleştirmekteyiz. Birkaç çeşit miyomektomi vardır. Sizin için en iyi sonucu verebilecek prosedür türü, miyomlarınızın nerede bulunduğuna, ne kadar büyük olduklarına ve sayısına bağlı olacaktır. Miyomları çıkarmak için yapılan miyomektomi prosedürü türleri şunları içerebilir:
-Histeroskopi: Bu prosedür, vajina ve rahim ağzından uterusa bir skop (ince, esnek, tüp benzeri bir alet) sokularak yapılır. Bu işlem sırasında herhangi bir kesi yapılmaz. Günü birlik cerrahidir.
-Laparoskopi: Bu prosedürde, histeroskopiden farklı olarak, bu prosedür karnınıza birkaç küçük kesi yapılmasını içerir. Bu prosedür aynı zamanda bir robot yardımıyla da gerçekleştirilebilir.
-Laparotomi: Bu işlem sırasında karnınızda bir kesi yapılır ve bu kesi ile miyomlar çıkarılır.
Gelecekte hamilelik planlamıyorsanız, doktorunuzun önerebileceği ek cerrahi seçenekler vardır. Gebelik isteniyorsa ve rahmi çıkaran cerrahi yaklaşımlar varsa bu seçenekler önerilmez.
-Histerektomi: Bu ameliyat sırasında rahminiz alınır. Eğer gelecekte gebelik planınız yoksa, rahminizi tamamen çıkardığınızda, miyomlar geri gelemez ve semptomlarınız ortadan kalkar. Tek başına rahminiz çıkarılırsa - yumurtalıklar yerinde kalırsa - histerektomi sonrası menopoza girmezsiniz. Miyomlarınızdan çok ağır kanama yaşıyorsanız veya büyük miyomlarınız varsa bu prosedür önerilebilir. Rahim alındıktan sonra cinsel ilişki etkilenmez ve miyomlar tekrarlamaz.
Ameliyatla çıkarılmadan önce miyomlarının ne kadar büyük olması gerekir?
Normal rahim boyutu bir limon (6-8 cm) kadardır. Miyomların çıkarılmasını zorunlu kılacak kesin bir miyom boyutu yoktur. Doktorunuz, soruna neden olan semptomları belirleyecektir. Cerrahi müdahale gerektirebilecek semptomları tartışmak önemlidir. Unutmayalım ki miyomların bir kişide sıkıntı yaratması için mutlaka büyük boyutlarda olması gerekmiyor. Küçük boyutlu bir miyom rahim iç zarına bası yaparak kişide çok şiddetli semptomlar yaratabilir.
Miyomum varsa hamile kalabilir misiniz?
Evet, miyomunuz varsa hamile kalabilirsiniz. Hamile kaldığınızda miyomunuz olduğunu zaten biliyorsanız, doktorunuz miyomlar için bir izleme planı geliştirecektir. Hamilelik sırasında vücudunuz yüksek düzeyde hormon salgılar. Bu hormonlar bebeğinizin büyümesini destekler. Bununla birlikte, miyomlarınızın büyümesine de neden olabilirler. Büyük miyomlar, bebeğinizin doğru fetal pozisyona geçmesini engelleyerek, makat doğum veya fetal başın yanlış yerleşmesi riskinizi artırabilir. Çok nadir durumlarda, erken doğum veya sezaryen doğum riskiniz daha yüksek olabilir. Bazı durumlarda, miyomlar kısırlığa katkıda bulunabilir. Kısırlığın kesin nedenini belirlemek zor olabilir, ancak bazı kadınlar miyom tedavisi gördükten sonra hamile kalabilirler.
Sonuç olarak; miyomlar, birçok kadının yaşamları boyunca yaşadığı yaygın bir durumdur. Bazı durumlarda, miyomlar küçüktür ve hiçbir belirti vermez. Diğer zamanlarda miyomlar ağır semptomlara neden olabilir. Herhangi bir rahatsızlık veya ağrı hissederseniz, doktorunuzla konuşun. Miyomlar tedavi edilebilir ve genellikle semptomlarınız iyileştirilebilir.
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı