Türkiye'nin Van Gogh'u

Ressam Burhan Kum, "güney ışığı"nın çılgın renklerine yakalandıktan sonra Akdeniz'e yerleşen ünlü ressamlar Monet, El Greco, Cezanne, Van Gogh'un izinden giderek 1995 yılında Antalya'nın Seki Köyü'ne yerleşmiş.


Beş parasız, pasaportsuz, oturma izni almadan Hollanda'ya kaçak giren Burhan Kum, türlü mücadelelerden geçip Den Bosch Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'nin resim bölümünü birincilikle bitirdikten sonra, Akdeniz ışığının büyüsüne kapılıp Toroslar'a yerleşti.
Antalya'nın Seki Köyü'nde, orman içinde kendi yaptığı taş evde karısı ve iki çocuğuyla birlikte yaşayan Kum'un resimlerinde bol ışık, çılgın renkler ve sevecenlik hakim. Kimi yerde şelale, ağaç dalları, köke giden yollar; kimi yerde su kaynakları, girdaplar, kovuklar, hayat ağacı, dalga boyları, yansımalar, kökünü arayan fırça karşınıza çıkıyor.
O, "güney ışığı"nın çılgın renklerine yakalandıktan sonra Akdeniz'e yerleşen ünlü ressamlar Monet, El Greco, Cezanne, Van Gogh'un izinden gidiyor.
Böylesine doğaya dönük, yaşamın içinden sıcacık fırça darbeleri vuran Burhan Kum'un ressam olana kadar yaşadıkları ise bir film öyküsü sanki...

Hollanda'ya kaçak girdi

Burhan Kum Darüşşafaka Lisesi'nde okurken karikatür yapmaya başlamış. Okulu başarıyla bitirmiş ancak, aklı fikri karikatür ve resimde. Ailesi maddi sıkıntı çektiği için oğullarının para kazanacağı bir meslek edinmesini istemişler. O da gönülsüz olarak girdiği İTÜ Elektronuk Bölümü sınavlarını kazanmış ama okula giden kim. Bir taraftan Cumhuriyet Gazetesi'nde spor, bir taraftan da mizah dergisi Çivi'de karikatür çizmeye başlamış. Sanat ufku ise "ustalarım" dediği Haslet Soyöz ve Ercan Akyol'la tanışmasıyla iyice açılmış. Vaktinin büyük bir bölümünü Güzel Sanatlar Akademisi'nde geçirdiğini fark ettiği zaman da okulu bırakmış. 12 Mart döneminin en keskin olduğu yıllar, akademi sınavlarına girecek ama saç sakal bırakmak bile yasak. Hayali, Hollanda'da resim eğitimi yapmak. Ancak önündeki dağ gibi engeller var...
İnanılmaz bir macerayla Hollanda'ya giden Burhan Kum o günleri hatırladıkça, gösterdiği cesarete şimdi de şaşıyor:
"Türkiye'de okuyamayacağımı anlayınca resim sanatının en önemli merkezlerinden biri olan Hollanda'da şansımı denemeye karar verdim. Konsolosluğa başvurdum ama vize alamadım. O sırada Amsterdam'da çalışan bir arkadaşım Avusturya'nın vize istemediğini söyleyince bir umut ışığı yandı içimde. Onun otomobiliyle, pasaportsuz Edirne'den kaçak çıkıp, iki günde Avusturya-Almanya sınırına kadar vardık. Cebimde sadece 400 mark vardı. Şansımı denemek için otostop yaptım. Aracına bindiğim bir Alman sayesinde sınırdan 'kazasız' geçtik. Trenle Köln'e, oradan da Amsterdam'a vardım. İki gün sonra Den Bosch Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'ne ilk başvurumu yaptım. Bu arada dil ve resim kurslarına gittim. Altı ay sonra akademinin sınavını kazandım. Hem okuyup, hem de Türk dergilerine karikatür çizerek yaşama tutunmaya çalışıyordum ki hevesim kursağımda kaldı. Heykeltraş bir arkadaşımla heykel yapmak için inşaattan tahta alırken yakalandık. Oturma iznimin olmadığını gören polis sınırdışı etmek istedi. Gece yarısı karakola gelen Akademi dekanı 'Bu benim en iyi öğrencim' demesine rağmen lafını dinletemedi ama mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı aldı."

Heykel uğruna hapis yattı

18 gün hücrede kalan Kum, kağıt kalem edindikten sonra resim yapmaya başlamış. Hapiste yapılan resimler bir cafe'de sergilenmeye başladığı zaman kamuoyunda kıyamet kopmuş. Gazeteler ve TV'ler de dahil, arkasına büyük bir kamuoyu desteğini alan genç ressamın karikatür albümleri ve resimlerini gören Kültür Bakanlığı 'Hollanda'nın kültür hayatına büyük katkıda' bulunuyor diye bir rapor verince oturma iznini kopartabilmiş. Dişini tırnağına takıp, hiç sömestr kaybetmeden akademiyi bitiren Kum, Amsterdam'ın yoğun sanat ortamında atölye kurmuş ve karma sergilere katılmış. Hollanda Kültür Bakanlığı'ndan burs alıp, Azerbeycan'ın Bakü şehrinde ilk kişisel sergisini de açmış.
1995 yılında Amsterdam'da `bir yabancı gibi yaşamaktan bıkınca', resimlerinde aradığı güney ışığının izinden yürüyüp Antalya'ya göç etmiş. Sanatında dönüm noktası olan bu tarihten sonra renkte ışığı yakalayabilmek için peşine takıldığı doğa, ressamı ışığın gerçek kaynağı olan sanat tarihine yönlendirmiş. İleriye gidebilmek, zincirin yeni bir halkası olabilmek için geriye dönmenin şart olduğunu fark eden genç ressam, yaprağı besleyen kökleri keşfetme uğraşına girişmiş. Karanlıkta gözleri kapalı olarak sürdürdüğü bu araştırmanın ürünleri olan resimleri de Passion Sanat Galerisi'nde açtığı "Kökler" sergisine kadar taşımış.