Yasadışı cızbız!

Ormanda ateş yakmanın, bir yıl hapis, 50-300 milyon lira para cezası var. Ama yasağa kimsenin kulak astığı yok


Sık sık orman yangını çıkması nedeniyle Orman Bakanlığı tarafından 22 Haziran’da yayınlanan ve 30 Eylül 2000’e kadar yürürlükte kalacak “mangal genelgesiöne kimse aldırış etmedi. Piknik yerlerinde ateş yakılmasını ve mangal yapılmasını yasaklayan bu genelgeye uymayanlar hakkında cezai soruşturma yapılacak olması bile, piknikçileri mangal keyfinden alıkoyamadı. Küçük bir sigara izmariti, tam söndürülmeyen mangal ateşi ya da bilinçli çıkarılan yangınlar, binlerce dönümlük arazideki yüzbinlerce ağacı göz açıp kapayıncaya kadar yok ediyor. “Ne olacak bu ormanların hali!" diye kara kara düşünürken, Orman Bakanlığı’nın genelgesi umut oldu. Verilen talimatlara göre, piknik alanı bile olsa orman içinde ateş yakmak kesinlikle yasaklandı. Tam pişirdiklerinizi yemeğe hazırlanırken bir emniyet görevlisinin mangalınıza el koymaya hakkı bile var.

Yasağa uyulmuyor
Her yıl ortalama iki bin orman yangının meydana geldiği Türkiye’de, uyulması gereken yasaklar ne kadar ciddiye alınıyor? Yerinde görelim istedik ve piknikçilerin en çok tercih ettiği Belgrad Ormanı’nın yolunu tuttuk. Mangal ateşinden, otların arasında ya da piknik tüpünün hemen yanında yakılan her boydan ateşe rastladık. Piknikçilerin çoğu, ormanlarda ilan edilen sıkıyönetimden habersiz. Kimi ise sonucu ne olursa olsun ille de mangal diyor. Ne ormanın girişinde ne de içinde ateş yakmanın yasak olduğunu belirten tek bir tabela yok. Girişte piknikçilerin yanlarında mangal olup olmadığı ise kontrol edilmiyor. Ormanda görevli jandarmalar, ateş yakan piknikçilere müdahale etmiyor.

Ağır hapis cezası
Sıcaklığın 35 dereceyi geçtiği günlerde, orman alanlarına girilmesi dahi yasak. Yasağa uyulup uyulmadığını kontrol etmek ise emniyet kuvvetlerinin denetiminde. Piknikçileri hangi cezaların beklediğini İstanbul Barosu Çevre Kentleşme Komisyonu Üyesi Avukat Nilüfer Çelikler şöyle anlatıyor: “Cezalandırma sisteminde Orman Kanunu’nda yer alan genel yaptırımlar geçerli. 110. maddeye göre, ormanda izin verilen ve belirlenen yerlerin dışında ateş yakmak, yakılan ateşi söndürmeden mahali terk etmek, ormanlara sönmemiş sigara ya da yangına yol açacak madde atmak, ormanların dört km mesafesinde anız veya benzeri bitki yakmak bir yıldan aşağı olmamak üzere hapisle cezalandırılıyor. 50 - 300 milyon lira arası para cezası da uygulanıyor. Yangın bir kişinin hayatını tehlikeye sokmuşsa ya da ölüm varsa cezası müebbet ağır hapistir. Tedbirsizlik ve dikkatsizlik yüzünden yangına sebep olmanın cezası, iki ile beş yıl arası hapistir."

“Top oynamaya gelmedik"

İZİN günlerinde ağaçların arasında uzanıp ense yapmak ve bir iki saat dinlenmenin dışında başka bir şey düşünmeyen piknikçiler, durumu bakın nasıl değerlendiriyor:
Cumali Okutan: Sıcaklarda evde durulmuyor. Ormana hava almak için geliyoruz. Bizim yaktığımız mangaldan yangın çıkmaz. Söndüğünden emin olduktan sonra gidiyorum. Bu yasaktan haberim yoktu. Mangal yakmayacaksam burada ne işim var? Cezası varsa evimde pişiririm.
Aydın Kılıç: İki milyon lira giriş parası verdik ama kimse bizi uyarmadı. Ne bizi ne de önümüzdeki araçları kontrol etmediler. Yasaklar varsa uyarız elbette.
Cemal Çakar: Bu yasağı ilk sizden duydum. Yasaksa mecburen kaldırırız. Ama etrafımızdaki herkes yakıyor.
Selim İhtiyar: Yasağı belirten herhangi bir tabelaya rastlamadık. Söndürdükten sonra ne olabilir ki? Mangal yasaksa ormanda nasıl eğleneceğiz? Top oynamaya gelmiyoruz buraya. Sadece domates biber yiyip gidecek halimiz yok. Tedbiri biz alıyoruz.