Yumurtalık Kistim Var. Ne Yapmalıyım?

Yumurtalıklar altkarın boşluğunda, rahmin yanlarında bulunan organlar.  Kadınların anneolmasını sağlayan hücreler olan yumurtalar bu organlarda depolanıyor. Ayrıcayumurtalıklardan salgılanan hormonlar da, adet düzenini sağlıyor. Aslındasık karşılaşılan bir sorun olanYumurtalıkkistleriiçi genellikle sıvı dolu yapılardır. Hemen hemen herkadında hayatının bir döneminde yumurtalıklarında kist saptanabilir.Bu kistler genellikle bulgu vermezler ve tedavi dahi gerektirmezler. Ancakbazen kistlerin içerdikleri hücre türüne bağlı olarak hormon veyabenzeri maddeler salgılayabilir ve bazı şikayet ve bulgulara sebepolabilirler. Çok nadiren yumurtalık kistleri kötü huylu hücreleri de barındırabilir. Kısacasıkist diyip boş vermemek gerekir.

Kistlerde en sık rastlananşikayetler kasık ağrısı, cinsel ilişkide ağrı,karında dolgunluk ve basınç hissi ve adet düzensizlikleridir. Kistinsapı etrafında dönmesi ( torsiyon) ya da patlaması durumunda ise çok şiddetlikarın ve kasık ağrısı ortaya çıkabilir. Basit kistlerin en sık nedeni hormonaldüzensizliklerdir. Normalde her adet dönemindeyumurtalıklarda zaten boyutları 2-2,5 cm'ye kadar ulaşabilen folikül adınıverdiğimiz bir basit kistçik oluşur. Sonra bunun çatlaması ile yumurtlamagerçekleşir. Ancak hormonal düzensizliklerde bu yumurta taşıyan sıvı dolukesecik ya çatlamaz ve sabit kalır ya da büyümeye devam ederekkist şeklinedönüşür. Bunlar genellikle tek taraflıdır ve eğer çok fazla büyümezlerse ağrıyaneden olmaz ve sıklıkla da kendi kendine kaybolurlar. Yine kistlerin en sıksebeplerinden birisi de psikolojiktir ve aşırı stres de hormonal dengesizlikyaratarak kist oluşumuna yol açabilir.

Eğer kistler 5-6’cm’ninüstüne çıkarlar ise bazı riskler artmış demektir. Ayrıca kistlerin çaplarıbüyüdükçe ve ultrason ilediğer bazı özellikleri de gösteriyorlarsa (her iki yumurtalıkta birden kistgörülmesi, çeperinin kalın olması, içersinde katı yapıların izlenmesi, kistindışına taşan düzensiz yapıların olması, içersinde farklı bölmelerin olması,karın içersinde sıvı toplanması vs. gibi) bu kistlerin kötü huylu olmaolasılıkları da arttığından tanının netleşmesi gerekir ve müdahaleedilmelerinde fayda vardır. Hekiminiz muayene sonunda bu olasılıktan sizebahsedecektir. Eğer müdahele gerekiyorsa operasyonun tipi genellikle laparoskopi şeklinde yapılmaktadır.Böylelikle karın katları kesilmediğinden kişi evine ve işine kısa sürededönebilecek ve ameliyat sonrası şikayetleri de daha az düzeyde olacaktır. Eğerkistin kötü huylu olma olasılığı belirgin olarak yüksekse o zaman hekim açıkoperasyonu da tercih edebilir. 

Basit kistlerin dışında özel bazı kistler de vardır. Endometriyozis hastalığı seyrinde gelişen çikolata kistleri veyine iyi huylu bir tümör olan dermoid kistler de sık görülen kistlerdendir. Çukulatakistlerinin altında yatan sebep olan endometriyosis hastalığının cinselorganlar ile komşu organlar arasında yapışıklıklara neden olabilmeleri de ayrıbir sorundur.Dermoidkist ise çıkarılması nispeten zor bir kisttir ve bazıdurumlarda tüm yumurtalık dokusuna yayılım gösterdiklerinden sağlam dokubulunması zor olabilir ve nadiren de olsa kistle beraber yumurtalık dokusununda çıkarılması gerekebilir.

Çapları 5-6 cm’den küçük olanve yukarıda bahsedilen özellikleri taşımayan kist veya kistlerin varlığındahekiminiz genellikle doğum kontrol hapı gibi yumurtalıkları baskılayıcıbir tedavi ile kistin küçülüp küçülmediğini  takip edecektir. Eğer küçülmeyok ise müdahale kararı tekrar gözden geçirilir. Ayrıca ultrasonografininyanında tümörbelirteçleri denilen kan tahlilleri dekistin doğası hakkında bilgi verebilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki bubelirteçler sadece kötü huylu hastalıklarda değil birçok basit olayda dayükselebilir. Ama özellikle düşük çıkmaları hekimi daha olumlu düşünmeye sevkedecektir.

En iyisi tüm bu detaylarıhekiminize bırakmanız ve daha ciddi sorunlarla karşılaşmamak için hekiminizidüzenli aralıklarla ziyaret etmeniz. Unutmayın ki hiç bir şikayetiniz olmasa dasadece yılda bir kez jinekoloğunuza mutlaka gitmelisiniz.

Sağlıcakla..

Doç. Dr. SelmanLaçin 

Medicana International İstanbulHastanesi