‘3 hastanın ikisine donör buluyoruz’

Muğla’da gerçekleştirilen ‘12. Ulusal Kemik İliği Transplantasyonu ve Hücresel Tedaviler Kongresi’nde bir araya gelen 500’e yakın uzman erişkin ve çocukta kök hücre nakli konularını tüm yönleriyle tartıştı. Kongrede, bu alandaki gelişmeler, kanser tedavisinde dünyadaki son yaklaşımlar ele alındı.

Kongrede 14 bilimsel oturumun yapıldığını ve güncel gelişmeler birlikte sorunların da tartışılarak çözüm yollarının arandığını anlatan Türk Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Güner Hayri Özsan, “Şu anda ülkemizdeki donör havuzunda 600 bine yakın kişi var ve bu rakamın 1-2 yıl içerisinde 800 bine kadar çıkması planlanıyor. Belli bir rakamdan sonra da donör sayısını artırmanın da bir anlam ifade etmediğini biliyoruz. Bu iyi bir rakam ama tabi ki zor görülen doku gruplarında aranan kök hücre yine zor bulunuyor. Şu anda her üç hastadan ikisine Türk Kök’ten donör bulabiliyoruz. Bu da iyi bir rakam” dedi.

Yüzde 12 vazgeçiyor

Prof. Dr. Özsan asıl sorunun ‘vazgeçme’ olduğunu belirterek, “Türkiye’de donör havuzu daha çok gençlerden oluşuyor. Bu iyi bir durum ama beraberinde vazgeçmeleri de getiriyor. Özellikle gençler üzerinde anne-baba ya da eş kaynaklı vazgeçirmeler olabiliyor. Vazgeçme oranımız yüzde 12. Aileler çocuklarının donör olmasını istemeyebiliyor. Ama vazgeçme süreci, hasta için büyük sıkıntı. Özellikle şunu bir kez daha vurgulamak istiyorum ki; yapılan kampanyalar kişisel değil yani bağışta bulunurken bunu sadece bir kişi için vermiyorsunuz. Doku grubu uyan başka kişiler için veriyorsunuz. Bunu unutmamak gerekiyor.” diye konuştu.

Henüz deneysel

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hematoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhlis Cem Ar da kanser tedavilerindeki yeni yaklaşımları ve gelişmeleri anlattı.

ABD’de kan ve lenf kanserlerinde kullanımı onaylanmış iki CAR T (genetiği değiştirilmiş hücre)hücre tedavisinin uygulandığını ama bu tedavilerin uzun süreli tam iyileşmeyle sonuçlanıp sonuçlanmayacağının henüz aydınlığa kavuşmadığını dile getiren Prof. Dr. Ar, “Bir çok hasta tedaviden yarar gördü. Ama bu tedavide ölümcül olabilecek yan etkiler de gözlemlendi. Bilim insanları bu tedavi seçeneğinin uzun dönem yan etkilerini araştırıyor” dedi.

Car T tedavisi

Halen Avrupa’da bin 600, tüm dünyada toplamda 2 bin kadar hastada bu tedavinin uygulandığını anlatan Prof. Dr. Ar, “Car T hücre tedavileri giderek gelişiyor. Birçok hematolojik hastalık da ve şimdi yavaş yavaş hematoloji dışındaki organ tümörlerinde de denemeler yapılıyor. Netleşmeyen cevap bekleyen sorular var. Kullanılabilir hale geldiyse de yönetimiyle ilgili iyileştirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor. Bunları henüz deneysel olarak kabul etmek gerekiyor” diye konuştu. Dünyada şu anda donör havuzunda 30 milyon kişi olduğunu belirten Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Can Boğa da, donör güvenliği için alınan önlemlerden bahsetti. Türkiye’de şu anda iki yetişkin bir çok kemik iliği nakil merkezinin uluslararası akreditasyona sahip olduğunu beliren Prof. Dr. Boğa, “Bir eriştin nakil merkezi daha başvuru yaptı, önümüzdeki aylarda da bir çocuk nakil merkezi başvurusunu yapacak. Ülkemiz bu konuda iyi bir aşamada ama hiç bitmeyecek şekilde kendi kendimizi daha da geliştirmemiz gerekiyor” dedi. Toplantıya Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Alpay Azap da katılarak bilgiler verdi.