Çiçek Aşısı Ne Zaman Yapılır? Çiçek (Smallpox, Variola) Aşısını Kim Buldu?
05.03.2021 - 13:37 | Son Güncellenme:
Çiçek hastalığı, tarihte en yaygın bir şekilde görülen ve çok sayıda ölüme neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Tarihteki ilk aşı ise, çiçek aşısıdır. Bu aşının bulunması, halk sağlığı açısından büyük bir başarı olarak görülür. Çiçek aşısı ne zaman yapılır? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Çiçek aşısı, hasta olmayan kişilere yapılarak kişilerin hasta olması önlenir. Bu aşı, tarihin ilk aşısıdır. Bu aşı sayesinde günümüzde çiçek hastalığı tamamen kaybolmuştur. Aynı zamanda bu aşılama sayesinde diğer hastalıklara da çare bulunmaya başlanmıştır.
Çiçek (Smallpox, Variola) Aşısını Kim Buldu?
Çiçek hastalığı, her cinsiyette her yaştan kişinin irili kabarcıklar şeklinde ortaya çıkan ve yüzde iz bırakan ağır, ateşli ve bulaşıcı bir hastalıktır. Çiçek hastalığının aşısını aşısını ünlü İngiliz cerrah Edward Jenner buldu. Bu aşının geliştirilmesi, 1700'lü yıllarda Mary Wortley Montagu tarafından İstanbul'da çiçek hastalığı aşısına öncülük eden yöntemlerin gözlemlenmesi ile sonucunda başarıldı.
Çiçek Aşısının Koruyuculuk Süresi
Çiçek aşısının koruyuculuk süresi 10 yıl olarak tespit edilmiştir. Aynı zamanda aşılı kişilerde hastalığın semptomları daha hafif seyrediyor ve bu kişilerde daha az bulaş olduğu biliniyor. Çiçek aşısı aslında canlı bir virüs aşısıdır. Orthopox virüs ailesinden gelen Variola virüsüne benzerliği ile dikkat çeker. Aşının koruyucu etkisi oldukça yüksektir. Ama 1999'da aşının üretim ve depolanması Dünya Sağlık Örgütü Variola Virüs Danışma Komitesi tarafından kısıtlanmış bir aşı türüdür.
Çiçek Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Çiçek aşısının yan etkisi ve karşılaşılan komplikasyonlarla sıkça karşılaşılır. Ama hastalık riski olan kişilere, hastalığın komplikasyonları da göz önünde bulundurularak yapılması gerekir. Çiçek aşısının en çok görülen yan etkisi, aşıya bağlı meydana gelen generalize vaccinia infeksiyonu, egzama, prograsif vaccinia infeksiyonu ve aşı sonrası gelişen ensefalittir. Ama günümüzde aşılar üzerindeki çalışmalar devam ediyor. Aşı konusunda hassas olan bireylerin de aşılanabilmesi için yeni düzenlemeler yapılıyor.
Çiçek Aşısının Yapılmadığı Kişiler
Çiçek aşısı, bazı kişilere yapılmıyor. Çiçek aşısı yapılamayan gruptakiler ise,
● Gebeler
● HIV (+) olanlar
● Var olan hastalıklarının tedavileri sırasında immün baskılayıcı ilaç kullanan hastalar
● İmmün yetmezliği olan bireyler
● Egzama geçmişi olan kişiler
Salgın durumu olduğu durumlarda bu gruptaki kişilere de aşılama yapılması gerekir. Ama bu kişilere aşı ile birlikte immünoglobülin de verilmesi gerekir. Eğer çiçek hastalığına neden olan variola virüsüne maruz kalmanız ya da çiçek hastalığı olan biri ile temasta bulunmanız durumunda hemen size en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak durumu bildirmeniz gerekiyor.
