Antibiyotik kullanırken dikkat etmeniz gerekenler
17.11.2015 - 11:53 | Son Güncellenme:
Gelişigüzel kullanılan antibiyotikler fayda sağlamadıkları gibi, pek çok ciddi sağlık problemlerine de neden olabiliyor. Örneğin; böbrek veya karaciğer yetmezliğine ya da obeziteye yol açması gibi!
Türkiye, kişi başına düşen antibiyotik miktarı açısından Avrupa’da ilk sırada yer alıyor. Ülkemizde toplam ilaç harcamalarının yüzde 35’ini antibiyotikler oluşturuyor. Bunun nedenleri arasında ise geçmişte toplumun kontrolsüz antibiyotik kullanımının zararları yönünden yeterinde biliçlendirilmemesi ve ilaca kolayca ulaşılabilmesi yer alıyor.Antibiyotikler, bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ve oldukça başarılı sonuçlar alınan bir ilaç grubu. Ancak hekimin önerisi doğrultusunda ve uygun görülen doz ile sürede kullanıldıkları takdirde. Aksi halde tedavide etkisiz kalmalarının yanı sıra pek çok ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkartabiliyor. Acıbadem International Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal, gelişigüzel antibiyotik kullanmanın neden olduğu 6 ciddi sağlık sorununu anlattı.
Mutlaka hekim önerisi ile kullanılmalı
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal, antibiyotiklerin mutlaka hekim önerisi ile kullanılması gerektiğine dikkat çekiyor. “Antibiyotikler hastaların kendi kendilerine kullanmaya başlayacakları ilaçlar değillerdir” diyen Dr. Özkan Uysal sözlerine şöyle devam ediyor:“Antibiyotikler ‘ateş düşürücü, ağrı kesici, kırgınlık giderici’ ilaç grubuna girmiyorlar. Ayrıca ateş vücutta bulunan bir enfeksiyonun belirtisi olabiliyor. Ancak her ateş bir enfeksiyon belirtisi olmayabileceği gibi, her enfeksiyon da bakteriden kaynaklanmayabiliyor”
Antibiyotiklere karşı direnç ölümcül tabloya neden olabiliyor
Antibiyotiğin gelişigüzel kullanılmasının neden olduğu en önemli sorunlardan biri; o bakterinin antibiyotiğe karşı direnç oluşturması. “Bir antibiyotiğin belli bir bakteriyi öldürme veya çoğalmasını durdurma özelliğinin kaybolması, o bakterinin o antibiyotiğe direnç geliştirdiği anlamına geliyor” diyen Dr. Özkan Uysal, bu sorunun hastalığın daha uzun sürmesine, hatta ölümcül olmasına yol açabileceği uyarısında bulunuyor.Ayrıca dirençli bir bakterinin neden olduğu enfeksiyonlar; daha pahalı, yan etkileri daha fazla olan antibiyotiklerin kullanılmasını da gerektirebiliyor.
Gelişigüzel antibiyotiğin yol açtığı 6 büyük sorun
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Özkan Uysal, “Antibiyotiklerin masum ilaçlar olmadığının ve hatalı kullanıldıklarında yan etkilerinin de olduğunun bilinmesi gerekiyor” diyerek gelişigüzel antibiyotik alımının yol açtığı sorunları şöyle sıralıyor:1. Ciddi alerjik reaksiyonlar oluşturabiliyor:Bu alerjik reaksiyonlar sadece hafif bir kaşıntı yada deri döküntüsü şeklinde gelişebildiği gibi, ölümle sonuçlanabilecek kadar şiddetli olabiliyor.
2. Karaciğer fonksiyonlarını bozabiliyor: Karaciğer fonksiyon testleri adı verilen kan tetkikleriyle bu yan etkiler takip edilebilmektedir. Altta yatan Karaciğer Hastalığı olanlarda karaciğerde metabolize olacak bir antibiyotiklerden kaçınılmaktadır. 3. Böbrek yetmezliği yapabiliyor: Böbrekler üzerine toksik etkiler oluşturarak organ yetmezliğini tetikleyebiliyor. Akut böbrek yetmezliğinin en az 5’te biri, kullanılan ilaçlar nedeniyle gelişiyor.
4. Antibiyotik ilişkili ishale yol açabiliyor:Normalde bağırsak içinde 400’den fazla çeşit bakteri türü bulunuyor ve bunlar hastalık oluşturmadıkları gibi, fayda sağlıyorlar. Antibiyotik kullanımı bu normal floradaki bakterilerin ölmesine ve böylelikle fırsatçı bakterilerin üremelerine ortam hazırlıyor ve böylelikle ishaller oluşabiliyor. Hatta dizanteriyi taklit eden kanlı ishal tablosu gelişebiliyor.5. Obeziteye neden olabiliyor: Son yıllarda yapılan araştırmalar gösteriyor ki; özellikle bebeklik ve çocukluk dönemlerinde daha sık antibiyotik kullananlarda obezite daha çok görülüyor. 6. Bağırsak sistemine hasar verebiliyor: İshal dışında görülebilen sindirim sistemi yan etkileri arasında bulantı, kusma, karın ağrısı gibi belirtiler de görülebiliyor.
Antibiyotik kullanırken bunlara dikkat edin!
1. Hekiminiz önermediyse kendiniz gelişigüzel kullanmayın. Örneğin soğuk algınlığı ve grip gibi viral hastalıklarda antibiyotikler etkili olmuyorlar.2. Bir yakınınızın aynı belirtilerde kullandığı sağlık problemine iyi geldiği için başvurmayın.3. Hekiminizin önerdiği dozun tamamını, önerilen sürede kullanın. Örneğin doktorunuzun önerdiğinden daha uzun süre almayın veya kendinizi daha iyi hissettiğiniz için yarıda kesmeyin. Tedaviye ara verilmesi veya doz atlanması bakterilerin direnç geliştirmesine yol açıyor. Bunun sonucunda tedavi başarısızlığa uğruyor ve hastalık tekrarlıyor.
