D.B.: İnternet erişimiyle birlikte bilgiye erişim ve sosyal etkileşimin de kolaylaşması pek çok komplo teorisini konuşulur hale getirdi. Zihin kontrolü gibi bir gelişme pek çoğumuz için korkutucu. Zihnin dışarıdan kontrolü ne kadar ileriye gidebilir ve biz buna ne kadar karşı koyabiliriz?
E.B.: Nörofizyolog Dr. Delgado 1963 yılında parlak matador kostümü içinde vahşi bir boğayla arenaya çıktı. Boğa kendisine doğru hızla koşarken elindeki tek bir düğmeye basarak hayvanı yere serdi. Tam bir çılgın bilim adamı. Uzaktan kumandalı beyin elekrodlarıyla hayvanları kontrol etme üzerine pek çok çalışması var. Bir maymun grubundaki alfa maymunun, yani liderin, kaudat nükleus denilen beyin bölgesine yerleştirdiği elektod sayesinde hayvanı süt dükmüş kediye çevirdiği bir makalesi daha en az bu boğa gösterisi kadar ünlü. Normalde agresif davranışlar gösteren alfa maymun sürünün maymunu olup tüm ayrıcalıkları gruptaki diğerleri tarafından kullanılmaya başlandığında Dr Delgado tekrar bu düğmeye basarak beyine aktivasyon sinyali yollar ve bu sefer alfa maymun en az eskisi kadar agresif hale gelip kendinden sosyal olarak alt seviyedeki maymunlara saldırmaya başlar. Görüyorsunuz ki zihin kontrolü uzak bir hayal değil. Ancak hükümetler gelecek, beynimize çip yerleştirecek, özgürlüğümüz gidecek distopyalarını abartılı buluyorum. Bu teknolojileri kötü kalpli uzaylılar bize zorla dayatmıyor. Grubun aleyhine olan hiçbir yeniliğin yaygın olarak uygulanamayacağı kanaatindeyim.
D.B.: Astral seyahat yaptığını iddia eden kişiler tam olarak nasıl bir deneyim yaşıyor?
E.B.: Bu soruya net bir cevap mümkün. Astral seyahat hikayesi gizemini büyük ölçüde yitirdi. Daha yaygın tabirle ‘ölüme yakın deneyim’ veya ‘beden dışı deneyim’ olarak adlandırılan bu fenomen ‘The Lancet’te 2001 yılında yayınlanan bir makale sonrası tıp dünyasında popülerlik kazanmaya başladı. Aslında ölüme yakın deneyim ilk olarak 18. yüzyılda bir Fransız olan Dr. Pierre Jean du Moncheaux tarafından rapor edilmiş. Ancak o zamanlar ne oluyor pek anlaşılmamış tabii. Halbuki günümüzde beyin dolaşımı kontrollü olarak azaltılarak bu deneyimi suni olarak yaratmak dahi mümkün.
Suni ve spontan olarak bu fenomeni yaşayan insanlar hep benzer tecrübeler aktarıyor: Sesler duyma, hoş hisler, bedenin dışına çıkma duygusu veya kendilerini başka bir dünyada gibi hissetme... Bu fenomenin nedeni vücudun bir çeşit uyku evresine girmesi hali. Uyku esnasında kaslarımız geçici olarak felce uğrar ki rüyadaki hareketlerimizi gerçek hayatta yapmayalım. Aynı mekanizmanın ölüme yakın deneyim sırasında da ortaya çıktığı ve ölü olma hissini kuvvetlendirdiğine neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Bunun bir diğer kanıtıysa uyku paralizisinin, diğer bir deyişle uykudaki felç halinin uyanınca devam etmesi durumunun, yahut halk dilindeki adıyla karabasanların, ölüme yakın deneyim yaşayan insanlarda daha sık görülmesi. Uykudan uyanıklığa geçerken yaşanan bilinç durumlarını beynimiz otomatik olarak ayarlar. Ancak bazen hata yapar ve uyanıklıkla REM uykusu birbirine girer. Uyanırız ama REM uykusu felci devam eder. İşte karabasan ve ölüme yakın deneyimlerin altındaki mekanizma budur.
Dr. Olaf Blanke hastalarında beyin elektrodu vasıtasıyla dört dörtlük beden dışı deneyimler yaratabiliyor. Ayrıca Olafke’nin ilginç bir hipotezi de var. Sürekli takip edildiğini düşünen pek çok insan yanlış bir şekilde paranoid tanısı alırken takip edilme hezeyanının arkasında aslında pozisyon duyusu anomalisi olabileceği ve kişinin bu bozukluk nedeniyle kendini hem vücudunda hem de farklı bir yerde hissedip sürekli arkasında biri geziniyormuş algısı yaşadığını ifade ediyor. Dr. Olafke beyin elektrodu vasıtasıyla arkasında biri olduğu hissini oluşturabildiğini de rapor etmişti.
Son olarak meşhur ucunda ışık olan tünel görme fenomeninden de bahsedeyim. Beyne az oksijen gelmesi halinde beyin görme alanından tasarrufa gider ama görme alanının en hayati bölgesi olan merkezi görmeyi korur. Görme alanının ortası parlak kalmaya devam ederken etrafı kararır ve tünel görme ilüzyonu ortaya çıkar.
