Çocukların diş ve yüz gelişimini bozan 5 kötü alışkanlık
04.05.2021 - 13:53 | Son Güncellenme:
Dişlerimiz ve gülüşümüz, sağlık ve güzelliğin ayrılmaz bir parçası. Çok sayıda bilimsel çalışma, güzel bir gülümsemenin hem mutluluğu hem de özgüveni artırdığını gösteriyor. Peki, çocuklarda diş ve yüz gelişimi nelerden etkileniyor? Gelişim dönemlerinde ebeveynler nelere dikkat etmeli? Konuyla ilgili Ortodonti Uzmanı Dr. Aylin Sezen Yalçın, bilgi verdi.
Güzelliğin ailemizden gelen özelliklerle şekillendiğini biliyoruz. Genlerimiz bizi yönetiyor. Ancak bazı alışkanlıklar çocuk yaşta fark edilmediğinde yüz gelişimini olumsuz yönde etkileyip hem diş yerleşimini hem de çene gelişimini bozarak istenmeyen büyüme sorunlarına sebep olabiliyor.
Çocuklar büyürken genellikle ebeveynlerin gözleri sürekli çocuklarının üzerinde oluyor. "Ne zaman yürüdü?", "Ne zaman, nasıl konuştu?", "İlk dişi ne zaman sürdü?" gibi detayları sürekli takip ediyorlar.
Ancak bazı alışkanlıklar var ki anne-babalar, alışkanlığın çocuğun gelişimini ne şekilde etkileyeceğini bilmediğinden çoğunlukla müdahelede geç kalınıyor ya da bu alışkanlıklara hiç müdahele edilemediğinden kalıcı yüz deformiteleri, çene geriliği, çene darlığı veya ortodontik problemlere sebep olabiliyor.
Çene ve yüz gelişimine etkisi olan 5 önemli alışkanlık ise birçok kişinin merak ettiği bir konu. Peki, nedir bu 5 önemli alışkanlık?
1. Solunum tipi yüz gelişimini belirler
Sağlıklı bireylerde solunum burundan yapılır. Burun yollarını tıkayan herhangi bir etken varsa burundan alınan oksijen miktarı yetersiz kalır. Bu durumda ağız solunumu otomatik olarak devreye girer. Çocukluk çağında, özellikle 3-6 yaş dönemi çocuklarda başlayan bu durum göz ardı edilmemelidir.
Ağız solunumunun en önemli belirtisi, gece ağzın açık şekilde uyunması ve horlamadır. Genellikle yastık tükürük ile ıslanır. Ağız solunumu olan çocuklar mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına götürülmeli ve sorunun nedeni araştırılmalıdır.
Çocuklarda ağız solunumu, büyük hacimli geniz eti ve bademcik problemleri, alerji nedeniyle oluşan burun tıkanıklığı, sık sık nezle olma ya da burundaki eğriliğe bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Burun yollarında tıkanıklığa sebep olan faktörler en erken yaşta ortadan kaldırılmalıdır. Geniz eti büyük olan çocuklarda ameliyat ile geniz eti alınmalıdır.
Ağız solunumu yapan bir çocuğun dili ağız tabanında, aşağıda konumlanır ve alt çene geriye doğru büyür. Yanaklarda kasılma artar, normal çene büyümesine ve diş gelişimine katkıda bulunan dil, dudak, yanak dengesi tamamen değişir. Çocuk büyüdükçe yüzün dik yön yüksekliği artar ve bir süre sonra rahat bir şekilde dudaklarını kapatma konusunda çok zorlanır. Dişlerin arasında açıklık ve üst çenede darlık meydana gelir.
2. Yutkunma şekli önem taşıyor
Sağlıklı yutkunma sırasında dilin ucu, üst damağın ön kısmının derin noktasına dayanır. Genellikle yüz ve diş sistemini bozan, yutkunma sırasında dilin dişler arasına girmesi ve sürekli ön dişlere yaslanmasıdır.
"Tongue trust" denilen bu alışkanlık nedeniyle dişler arasında boşluk, üst çenede darlık, konuşma ve fonasyon problemleri oluşabilir .
3. Parmak emme düşündüğünüzden daha tehlikeli
Bebeklerin 0-12 ay arasında ihtiyaç duydukları ve anne-babaların da yardımına koşan yalancı emzik alışkanlığı, bazen yerini parmak emme alışkanlığına bırakabilir. Parmak emme çok uzun yıllar devam edebilir ve tüm yüz gelişimini olumsuz yönde etkiler.
Parmak emmeyi masum görmeyin; terk edilmesi en zor alışkanlıklardan biridir. Eğer 3 yaşından büyük olan çocuğunuz halen parmak emiyorsa mutlaka ortodontist ve psikolog desteği almanızı öneririm.
4. Dik duruş sağlanmalı
Doğru ve sağlıklı bir postür, tüm beden gelişimi için çok önemlidir. Sırt ve bel kaslarını geliştirirerek dik duruşu kazanmak, tüm baş ve boyun duruşunu da dengelediğinden büyümekte olan bireylerde de, erişkinlerde de çene yüz bölgesindeki deformasyonların ve asimetrilerin önüne geçecektir. Daha sağlıklı ve fit bir görünüm kazanmasını sağlayacaktır.
5. Yalancı emzik, kalem ısırma, tek taraflı çiğneme ve benzeri alışkanlıklara dikkat!
Yalancı emzik en geç 4 yaşına gelmeden bırakılmalıdır. Daha uzun süren yalancı emzik kullanımı dişlerde kalıcı bozulmalara neden olabilir.
Kalem ısırma, ağıza sürekli bir şeyler sokarak emme ve ısırma, tek taraflı çiğneme gibi kötü ve sık tekrarlanan alışkanlıklar en kısa sürede terk edilmelidir.
