Covid-19 pandemisi kireçlenme hastalığını nasıl etkiledi? - Kireçlenmeye ne iyi gelir?
21.07.2020 - 20:58 | Son Güncellenme:
Yaklaşık 3 ay süren corona virüs önlemleri sebebiyle evde hareketsiz şekilde geçirilen uzun saatler özellikle eklemler üzerinde çok önemli değişimlere sebep oldu. Bu eklem rahatsızlıklarından en fazla etkilenen 65 yaş üzerindekilerde kas erimesi, hastalıklı eklemlerde hareket kaybı, kilo alma ve buna bağlı eklem ağrılarında büyük artış yaşadı. Covid-19 pandemisinin kireçlenmeye olan etkilerini ve buna karşı neler yapılması gerektiğini Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nejat Güney anlattı... PEMBENAR ÖZEL
Kireçlenme nedir, kimlerde görülür?
Yaşlı kişileri en çok etkileyen hastalıklardan artroz yanikireçlenme başta parmak eklemleri olmak üzere vücudumuzun özellikle yük taşıyan kalça, diz ve omurga gibi büyük eklemlerini tutan ve eklem kıkırdaklarının yumuşaması, çatlaması ve sonuçta kıkırdak kayıplarına sebep olan bir hastalıktır. Hastalık çoğu insanda 50'li yaşlarda başlıyor ve çok yavaş seyirli olarak ömür boyu devam eder.
Kireçlenmenin kesin bir tedavisi var mı?
Hastalığın kesin bir tedavisi olmayıp hastalar çeşitli fiziksel hareketler ile eklem hareketlerini açık tutmak ve ağrılarını bu şekilde kontrol etmek zorundadır. Eklem kıkırdağının beslenmesi ve sağlıklı olabilmesi için eklemlerin hareket etmesi gerekmektedir.
Hareketli eklemlerde daha yavaş ilerliyor
Hareketsiz kalan eklemlerde kıkırdak doku normal sağlıklı yapısını bir süre sonra kaybetmekte ve eklem hareketleri gittikçe azalmakta, buna karşı ağrı daha çok hissedilmeye başlamaktadır. Bu nedenle hareketli eklemlerde kireçlenme daha yavaş ilerler.
Kireçlenme hastalığında ağrı nedeniyle hareketi kısıtlanan hastalarda kilo alma kaçınılmaz olur, sonuçta hastalığın ilerlemesi hızlanır ve ağrılar daha çok hissedilmeye başlar.
Son 50 yıldır insan ömrünün ortalaması 80'li yılları bulmuştur. Bu nedenle daha çok kireçlenme sorunu yaşayan hastalar ile karşılaşılmaktadır.
2019 yılının son aylarında Çin'de başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan corona virüsün sebep olduğu Covid-19 hastalığı, mart 2020'de pandemi sürecine girmiş ve birçok ülkede çok sayıda hastanın bir anda sağlık kuruluşlarına başvurmasına neden olarak çoğu ülkede sağlık sisteminde tıkanmalara yol açmıştı.
Ülkemizde de mart ayında ilk hastaların görüldüğü bildirildi. Yaşlı nüfusun çok olduğu İtalya, Almanya gibi ülkelerde çok sayıda Covid-19 bağlı olduğu bildirilen ölümler paniğe yol açtı.
Hastalık daha çok yaşlı nüfusta ve kalp ve damar problemi, şeker hastalığı, solunum sistemi problemleri ile yaşayan, kanser, romatizma hastaları ve bağışıklık sistemi zayıf olan, sigara içen, sağlıksız şartlarda yaşayan bireylerde etkili oluyordu.
Birçok ilimizde emekliliğini elde etmiş yaşlı nüfus parklar ve bahçelerde toplanıyordu, bu virüsün yayılmasını ve hastalananların sayısını ciddi boyutlarda etkileyen bir durum olarak değerlendirildi.
Sağlık sisteminin, ileri derecede sorunlu bu hastaların çoğalması ile birlikte tıkanacağı göz önüne alınarak yaşlılar arasında hastalığın yayılmasını engelleyebilmek için 65 yaş üstünün sokağa çıkması yasaklandı.
Pandemi sürecinde bu hastalıklarda artış yaşandı
Pandemi süresince evinde kalmak zorunda olan 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olan hastalarda kas erimesi, hastalıklı eklemlerde hareket kaybı, kilo alma ve buna bağlı eklem ağrılarında artma gözlenmiştir.
Hareketsizlik kireçlenmeyi nasıl etkiliyor?
Kireçlenme görülen eklemlerin her gün belirli hareketleri yapması, eklem hareket açıklığını korumak için gereklidir. Yürüyüş yapma alışkanlığı olan ve bu sayede sağlıklı solunum sistemi ve hareket kapasitesine sahip hastalarda ciddi boyutta solunum problemleri, yürüyüş bozuklukları ortaya çıkmıştır.
Yaşlı nüfusu; genel akıl ve vücut sağlığını etkileyen birçok hastalığının yanı sıra daha çok hareket sistemini etkileyen kireçlenme, romatizma, fibromiyalji, psoriatik artrit, ankilozan spondilit, D vitamini eksikliğine bağlı bazı şikayetleri olanlar oluşturmaktadır. Hareket sisteminin sağlıklı olması için akıl sağlığının korunması ve hareket egzersizlerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.
Pandemi sürecinde özellikle apartman dairelerinde yaşayanlar bu fiziksel aktivite eksikliğini çok fazla hissettiler. Spor salonlarının kapalı olması, tedavisi için belirli zamanlarda hastaneye gitmesi gerekenlerin, hastalık kapma korkusu, toplu taşıma kullanmada yaşanacak zorluklar, gerekli izinleri almada sıkıntı yaşamaları, kontrole ve tedaviye gitmekten çekinmeleri, hastalıklarını olumsuz yönde etkiledi.
Egzersiz öncesi ve sonrası bunlara dikkat!
Pandemi ile ilgili olarak şu anda alınan önlemler eskiye oranla çok gevşetilmekle beraber halen normal yaşama tam olarak dönülmemiştir. Buna rağmen bu sürede havaların da güzel olması uzun yürüyüşler ve açık havada solunumu rahatlatacak egzersizler yapmayı mümkün kılmaktadır.
Yürüyüşler rahat giyilen spor ayakkabılar ile yapılmalı, uzun süre kullanılmayan kaslar çabuk yorulacağı için başlangıçta kısa mesafeler tercih edilmelidir. Yürüyüşten sonra sıcak bir duş almak kasları rahatlatacaktır.
