Dopamin nedir ve vücutta ne işe yarar?
16.02.2021 - 17:14 | Son Güncellenme:
Duygusal tepkilerin kontrolünde çok önemli bir role sahip olan dopamin, sinyallerin beyne sağlıklı bir şekilde iletimesi yardımcı olan, vücut tarafında üretilen bir maddedir. Ödül ve haz sistemi üzerinde de etkisi olduğu belirtilen dopaminin, genler düzenlemesinde de aktif rol üstlendiği belirtiliyor. İşte "dopaminin tirozin" adı verilen bir amino asitten üretilen bu maddenin vücudumuz için önemi...
Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Doç.Dr. Korkut Ulucan, “Bizlerin ödül mekanizması gibi herhangi bir olaya duyduğumuz istek, sonucunda elde ettiğimiz haz gibi birçok biyolojik sürecin merkezindedir.
Duygu durumumuzu düzenliyor
Serotonerjik sistemle birlikte çalışarak birçok duygu durumumuzun düzenlenmesinde görevleri vardır.
Genlerimizi düzenliyor
Yapılan son çalışma ile dopaminin sadece haz molekülü değil, aynı zamanda epigenetik düzenleyici olduğu belirlendi” diyerek dopaminin önemini vurguladı.
Epigenetik mekanizmaların çok önemli olduğunu ve giderek de önem kazanacağını kaydeden Doç.Dr. Korkut Ulucan, şunları söyledi:
"Genlerin ne zaman çalışması ya da ne zaman susması gerektiğini epigenetik mekanizmalar sağlar. Beslenme, uyku ve psikolojik faktörler epigenetik düzenleyiciler arasındadır.
Bağımlılık üzerinde dopaminin etkisi nedir?
Yapılan bir çalışmada sıçanlarda kokain eksikliğinde gösterdikleri davranış farklılıklarını, dopaminin epigenetik mekanizmasını düzenleyerek geri döndürmüşler.
Bu çok önemli bir bulgu ve dopaminin fiziksel olarak molekül modifikasyonları ile epigenetik etkisini gösteren ilk çalışmalardan.
Yani dopamin sinir hücreleri arasındaki nörotransmiter etkisinin yanında histon adı verilen proteinlere de bağlanarak bazı genlerin düzenlenmesinde aktif rol oynuyor.”
Bağımlılık biyolojisinin çok karmaşık olduğunu belirten Doç.Dr. Korkut Ulucan “Bağımlılıkla mücadelede dopamin molekülünün bu etkisi belki de ilaç endüstrisine yön verecek ve yeni nesil ilaçların epigenetik açıdan yeni hedefi olacak. Buradaki önemli bilgi yoksunluk etkisinin sıçanlarda geri döndürülmesidir ki bu da bağımlılık çalışmaları için oldukça önemlidir" diyerek yeni tedavi mekanizmalarının ortaya çıkma ihtimallerinin olduğunu belirtti.
Dopamin eksikliğinin neden olduğu hastalıklar nelerdir?
Dopamin eksikliğinde; sosyal fobi ve psikoz, depresyon, halüsinasyon görme, parkinson hastalığı,reflü, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, uykusuzluk ve anhedonia gibi hastalıklar görülür.
Dopamin doğal yollarla nasıl artılır?
Proteinden zengin beslenin. Yeterli miktarda uyuyun. Egzersizi alışkanlık haline getirin. Güneşten olabildiğinde faydalanın. Doymuş yağ içeren gıdalardan kaçının. Meditasyon hayatınızın bir parçası haline getitrin.
