Hipotermi nedir?
Hipotermi, vücut sıcaklığının normal seviyenin altına düşmesi durumudur. Normalde insan vücudu 36.5 - 37.5 derece arasında bir sıcaklığa sahiptir. Ancak soğuk hava, suya düşme, rüzgar gibi etkenlerle vücut ısı kaybetmeye başladığında ve 35 derecenin altına indiğinde hipotermiyi ortaya çıkarır. Bu durum, vücudun temel işlevlerini yerine getirememesine ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Hipotermi belirtileri nelerdir?
* Titreme (vücut sıcaklığı düştükçe titreme azalabilir ya da tamamen durabilir)
* Konuşma bozukluğu veya mırıldanma
* Yavaş veya sığ (yüzeysel) solunum
* Zayıf nabız
* Beceriksizlik veya koordinasyon eksikliği
* Uyuşukluk veya enerji eksikliği
* Uykuya meyil veya hafıza kaybı
* Bilinç kaybı veya
* Parlak kırmızı, soğuk cilt (bebeklerde)
Hipoterminin belirtileri genellikle vücut ısısının ne kadar düştüğüne bağlı olarak değişir. Ancak hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç seviyeye ayrıldığını söyleyebiliriz. Hafif hipotermi (32-35 derece) üşüme, titreme, el ve ayaklarda uyuşma, halsizlik, hafif bilinç bulanıklığı, ciltte solgunluk gibi etkiler verir.
Orta dereceli hipotermi (28-32 derece) ise titremenin durması, yavaşlayan nabız, konuşmada bozulma, koordinasyon kaybı, zihin karışıklığı ve uyuşukluk gibi belirtiler yaşanmasına neden olur. Şiddetli hipotermi geçiren birey (28 derece altı) bilinç kaybı, solunumun yavaşlaması, nabzın çok zayıflaması veya hissedilememesi, kalp durması riski yaşar.
Hipotermi neden olur?
Hipotermiye neden olabilecek birçok faktör bulunur. Bunların başında soğuk hava koşulları gelir. Ancak sadece hava sıcaklığı değil, farklı durumlar da hipotermiye yol açabilir. Soğuk havanın yanı sıra, rüzgar ve suyun etkileri de hipotermiye yol açabilir.
Hipotermi öldürür mü?
Hipotermi, vücut sıcaklığı 35 derecenin altına düştüğünde başlar. Vücut sıcaklığı 25 dereceye kadar düştüğünde ölüm riski oldukça yüksektir. Bu teşhis genellikle belirtilere ve hastanın maruz kaldığı koşullara göre konur. Söz konusu hipotermi olduğunda klasik ateş ölçerler düşük sıcaklıkları doğru ölçemeyebilir. Bu nedenle klinik ortamlarda farklı termometreler kullanılır.
Hipotermi nasıl tedavi edilir?
Hipotermi tedavisi için yapılan uygulamalardaki temel amaç, vücut sıcaklığını güvenli bir şekilde yükseltmek ve hayati organları korumaktır. Tedavi stili hipotermi seviyesine göre değişkenlik gösterir. Sıcak bir ortama geçmek, sıcak içecekler tüketmek hafif hipotermi geçiren bireyler için faydalıdır. Orta dereceli hipotermide hastanın ısı kaybını önlemek için battaniyelere sarılması, ılık su torbaları veya sıcak havayla ısıtma uygulanması gerekir. Şiddetli bir hipotermi vakası için ise hastane ortamında damar içi sıcak sıvılar verilmesi, sıcak oksijen solutulabilir, gerekirse kalp masajı uygulanabilir.
Hipotermiden nasıl korunuruz?
* Vücut sıcaklığını korumak adına gerektiğinde ekstra kıyafet giyip çıkarabilmeniz için kat kat giyinin. Eğer rüzgar artarsa giysilerinizin terle ıslanması, daha fazla üşümenize yol açabilir.
* Yağmurlu havalarda hipotermi vakalarında artış görülebilir. O nedenle havanın sıcak olduğunu düşünerek katmanlı kıyafetlerinizden vazgeçmeyin. Birçok yürüyüşcü hava durumundan bağımsız olarak sıcak bir günde dahi fazladan kıyafet taşıyor.
* Kar veya yağmura hazırlıklı olun. İç çamaşırlarınızı ıslatmayın. Pamuklu giysiler ısı kaybeder. Yün veya polar giysiler ıslandığında dahi ısının korunmasına yardımcı olur.
* Nasıl hissettiğinizin farkında olun. Islandıysanız ve üşümeye başlıyorsanız, üstünüzü hemen değiştirmek için önlemler alın. Böyle beklemenin hiçbir faydası yoktur.
Hipotermi ilk yardım yöntemleri nelerdir?
Hipotermiye maruz kalan birine ilk yardım uygularken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır:
* Eğer mümkünse, rüzgâr ve soğuktan uzak bir yere taşıyın.
* Kişiye sıcak içecekler verilmelidir. Eğer birey kusuyorsa içecek vermeyi bırakılmalıdır.
* Üzerinde ıslak giysiler varsa vücut ısısının daha hızlı düşmesine sebep olur. Hastayı kuru ve sıcak giysilerle örtün.
* Ani hareketler kalp ritmini bozabilir. O nedenle hastayı nazikçe hareket ettirmeniz gerekir. Aynı şekilde, vücudu aniden çok fazla ısıtmak kalp problemlerine yol açabilir.
* Elektrikli battaniyeler veya sıcak su torbaları kullanabilirsiniz, ancak doğrudan cilde temas ettirmeyin.
