Gebelikte maternal bağışıklık sisteminin bir miktar baskılı olması, solunum mukozasında ödem, diyafram elevasyonu, oksijen tüketiminin fazla olması nedeniyle gebeler solunum yolu enfeksiyonlarına daha yatkındır fakat elimizdeki güncel verilere bakıldığında gebelerde Covid-19 enfeksiyonu normal popülasyonla karşılaştırıldığında klinik seyir açısından anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Burundan ya da ağız ve yutağa ait bölgelerden alınan sürüntüde ‘revers transkriptaz polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR)’ ile Covid-19 virüsü saptanabilmektedir. Mümkünse alt solunum yollarından alınacak örneklerle virüsü saptama ihtimali daha yüksektir. ELISA ya da IgM/IgG saptayan hızlı antikor testleri gibi serolojik testler de RT-PCR dışında kullanılan tanı yöntemleridir.
Gebelerde akciğer bulgularını değerlendirmek için ise akciğer grafisi ve düşük doz akciğer tomografisinin gerekli görüldüğü durumlarda kullanılabileceğini söyleyen Op. Dr. Levent Özçer, her iki yöntemin de batının kurşun plakalarla korunarak gebelikte kullanılabileceğini belirtti.
Gebelerde vakaların yüzde 85’inde akut dönemde akciğer bulguları olabileceğini, ağır olmayan vakalarda tomografide herhangi bir bulguya rastlanmayabileceğini vurgulayan Op. Dr. Levent Özçer, RT-PCR testi negatif olan şüpheli vakalarda tomografideki Covid-19 enfeksiyonunu düşündüren bulguların diğer viral enfeksiyonlarda da bulunabileceği hususunun da unutulmaması gerektiğini ifade etti. Op. Dr. Özçer, Covid-19 enfeksiyonundakine benzer akciğer tomografi bulguları ile kendini gösteren hastalıklara karşı ayırıcı tanı yapılması önerisinde bulundu.
Covid-19’lu gebelerde düşük ya da erken gebelik kaybının arttığına dair herhangi bir bulgu yoktur. SARS ve MERS enfeksiyonlarının da düşük ve erken gebelik kaybı gibi komplikasyonlarla ilişki içinde olmaması bu hipotezi güçlendirmektedir.
Sezaryen doğum planlanmış olup da Covid-19 pozitif olduğu bilinen gebelerde nasıl bir yol izlenmelidir?
Bu hasta grubunda eğer anne karnındaki bebeğin durumu, doğumun geciktirilmesi için bir engel teşkil etmiyorsa ve doğum güvenli bir şekilde ertelenebiliyorsa, hastanın gerek doğum esnasında ya da sonrasında sağlık personeline gerekse yine doğum sonrası dönemde bebeğine olabilecek bulaştırıcılığı göz önünde bulundurarak doğum uygun bir zamana ertelenmelidir. Ancak belirtilen faktörler doğumun ertelenmesine izin vermiyorsa gerekli koruyucu önlemler sağlanarak doğum gerçekleştirilmelidir.
Koronavirüs hastası gebenin sancısı gelirse...
Şüpheli ya da olası vakalar izole odalarda, tanısı kesinleşmiş vakalar ise negatif basınçlı odalarda takip edilmelidir ve bu tedavi 3. basamak hastanelerde yapılmalıdır. Birçok sağlık kuruluşunda negatif basınçlı oda sayısı az olduğundan bu gibi durumlarda kritik olan hastalar için yoğun bakım ünitelerindeki negatif basınçlı odalar kullanılabilir.
Sancı şikayeti ile başvuran şüpheli Covid durumlarında ise hasta izole odaya alınmalı ve Covid semptomlarının varlığı ve şiddeti enfeksiyon uzmanını da içerecek şekilde multidisipliner olarak değerlendirilmelidir. Bu gibi durumlarda annenin ateş ölçümü, dakika solunum sayısı, ve oksijen satürasyonu takip edilmelidir.
Fetüs ise sürekli elektronik fetal monitörizasyonla takip edilmelidir. Eğer aktif doğum eylemi başlamışsa mümkünse hastanın takibi aynı izole odada devam etmelidir. Ancak takipler sırasında hastanın aktif doğum eyleminde olmadığı anlaşılırsa da hasta önerilerle eve gönderilebilir.
Akut hastalık dönemindeki bir gebenin takip ve tedavisinin gebe olmayanlarla benzer olduğunun altını çizen Op. Dr. Levent Özçer, “Ancak her ne kadar bugüne kadar Covid-19’un fetüs üzerine belirgin bir etkisi gösterilmemiş olsa da, hastalığın doğal seyri ve gebelik üzerine etkileri henüz tam olarak bilinmemektedir” ifadelerini kullandı.
