Vitaminde aşırı doza DİKKAT

Dünya genelinde milyonlarca insanın direnç kazanmak, hastalıklara karşı korunmak, hatta vücut geliştirmek için kullandığı vitamin ve mineral hapları hakkında bilinenler pek de fazla değil.
Bu gerçekten yola çıkan The Times gazetesi de, İngiliz Gıda Standartları İdaresi’ne (FSA) dayanarak vitaminler ve bu vitaminleri içeren haplarla ilgili bilinmesi gereken her şeyi bir haberde topladı. Vitaminlerin hangi doğal gıdalarda bulunduğuna, fayda ve risklerine ilişkin bir rapor hazırlayan FSA, özel durumlar dışında, dengeli ve çeşitli gıdalarla beslenen kişilerin ekstra vitamin ve mineral hapı almamalarını öneriyor. FSA’nın raporuna göre, mineral ve vitamin haplarıyla ilgili gerçekler şöyle:

A VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Karaciğer, peynir, yumurta, yağlı balıklar, süt, yoğurt.
FAYDALARI: Daha iyi görme, cildin sağlıklı olması, bağışıklık sisteminin güçlenmesi.
RİSKLERİ: Kemiklerin kolay kırılması.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: Ekstra vitamin ve karaciğer yememesi gereken hamile kadınlar haricinde 1.5 mg.

B3 (Niasin) VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Sığır eti, domuz, tavuk, tahıl unu, mısır unu, yumurta, süt.
FAYDALARI: Vücutta enerji üretilmesi; sinir ve sindirim sisteminin sağlıklı kalması.
RİSKLERİ: Ciltte kızarıklık, uzun süre yüksek dozda kullanımda karaciğer tahribatı.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 17 mg.

B6 VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Karaciğer, tavuk, hindi, morina balığı, ekmek, tahıl, yumurta, sebze, soya fasulyesi, yerfıstığı, süt, patates ve kahvaltılarda kullanılan bazı tahıl ürünleri.
FAYDALARI: Karbohidrat ve proteinlerden alınan enerjinin saklanması, oksijeni dolaştıran hemoglobin oluşması.
RİSKLERİ: Fazla ya da uzun süre kullanımda kol ve bacaklarda hissizlik.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 10 mg.

B12 VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Et, karaciğer, somon balığı, morina, süt, yumurta ve maya.
FAYDALARI: Alyuvar üretimi, sinir sisteminin sağlıklı tutulması; folik asit işlenmesi.
RİSKLERİ: Bilinmiyor.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 2 mg.

C VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Biberiye, brokoli, patates, portakal ve kiwi.
FAYDALARI: Hücrelerin korunması, demirin vücutta emilimi.
RİSKLERİ: Karın ağrısı ve ishal.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1,000 mg.

D VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Yağlı balıklar, karaciğer ve yumurta.
FAYDALARI: Diş ve kemikleri sağlıklı tutan kalsiyum ve fosfatın düzenlenmesi.
RİSKLERİ: Kemiklerin zayıflaması.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 0.025 mg.

E VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Soya, mısır, zeytinyağı, fındık.
FAYDALARI: Antioksidan vazifesi görür.
RİSKLERİ: Bilinmiyor.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 540 mg.

K VİTAMİNİ
NELERDE BULUNUR?: Brokoli, ıspanak, sebze yağları, tahıl, domuz eti, peynir.
FAYDALARI: Yaraların iyileşmesi, kemiklerin güçlenmesi.
RİSKLERİ: Bilinmiyor.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1 mg.

BETA KAROTEN
NELERDE BULUNUR?: Sarı ve yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, havuç, kırmızı biber; mango, kavun ve kayısı gibi sarı meyveler.
FAYDALARI: Cilt ve mukoza astarının sağlıklı olmasını sağlayan A vitaminine dönüşür; enfeksiyonlara ve gece görme zorluklarına karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.
RİSKLERİ: Sigara içenler ve asbeste maruz kalanlarda akciğer kanseri riskini artırır. Fazla alınması durumunda da kanser riskini yükseltir.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 7 mg.

KROM
NELERDE BULUNUR?: Et, buğday ekmeği, hububatlar ve baharat.
FAYDALARI: Gıdalardan aldığımız enerji miktarını etkiliyor.
RİSKLERİ: Bilinmiyor.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 10 mg.

MANGANEZ
NELERDE BULUNUR?: Ekmek, fındık, tahıl, bazı yeşil sebzeler ve çay.
FAYDALARI: Vücuttaki enzimlerin harekete geçmesine yardımcı oluyor.
RİSKLERİ: Uzun süre fazla dozda alınırsa sinir tahribatı, yorgunluk ve depresyon.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: Sağlıklı yetişkinler için 4 mg, yaşlılar için 0.5 mg.

FOSFOR
NELERDE BULUNUR?: Kırmızı et, mandıra ürünleri, balık, kümes hayvanları, ekmek, pirinç ve yulaf.
FAYDALARI: Kemik ve dişlerin güçlenmesi.
RİSKLERİ: İshal ve karın ağrısı, uzun süreli yüksek dozda alımında kemiklerdeki kalsiyum miktarının azalması (kırıkları kolaylaştırır).
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 250 mg.

ÇİNKO
NELERDE BULUNUR?: Et, kabuklu deniz mahsülleri, süt, peynir, ekmek, tahıl ürünleri.
FAYDALARI: Yeni hücre ve enzim oluşumu; karbohidrat, yağ ve proteinin işlenmesi; yaraların iyileşmesi.
RİSKLERİ: Anemi, kemik zayıflaması.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 25 mg.

KALSİYUM
NELERDE BULUNUR?: Süt, peynir ve diğer mandıra ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, soya fasulyesi ürünleri, fındık, ekmek, sardalye.
FAYDALARI: Kemik ve dişlerin güçlenmesi, kas büzülmelerinin düzenlenmesi, kanın pıhtılaşması, tansiyonu düşürmesi, kolon ve meme kanserine karşı koruması.
RİSKLERİ: Karın ağrısı ve ishal.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1,500 mg.

DEMİR
NELERDE BULUNUR?: Madensuyu, karaciğer, et, fasulye, fındık, kuru meyveler, tahıllar, kuvvetlendirilmiş kahvaltılık tahıllar, soya fasulyesi unu, koyu yeşil yapraklı sebzeler.
FAYDALARI: Oksijeni vücutta dolaştıran alyuvarların oluşumuna yardımcı olur.
RİSKLERİ: Kabızlık, mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 17 mg.

NİKEL
NELERDE BULUNUR?: Mercimek, yulaf ve fındık.
FAYDALARI: Alyuvarlar oluşumuna ve demirin emilimine yardımcı olur.
RİSKLERİ: Nikel alerjisi olanlarda deri döküntüsüne neden olabilir.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: Nikele alerjisi olanlar bu haplardan almamalılar.

BİYOTİN
NELERDE BULUNUR?: Böbrek, karaciğer, yumurta, karışık kuru meyve.
FAYDALARI: Vücudun gıdayı enerjiye dönüştürmesi.
RİSKLERİ: Bilinmiyor
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 0.9 mg.

BOR
NELERDE BULUNUR?: Yeşil sebzeler, meyve ve fındık.
FAYDALARI: Vücudun glukoz, yağ, östrojen ve mineralleri kullanmasını sağlar.
RİSKLERİ: Sperm verimini düşürebilir.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 6 mg.

KOBALT
NELERDE BULUNUR?: Balık, fındık, brokoli, ıspanak ve tahıl.
FAYDALARI: B12 vitaminine destek.
RİSKLERİ: Uzun süre yüksek doz kalbi etkileyebilir ve sperm verimini azaltabilir.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1.4 mg.

BAKIR
NELERDE BULUNUR?: Fındık, kabuklu deniz mahsulleri ve sakatatlar.
FAYDALARI: Çocuk ve beyin gelişimi ile bağışıklık sisteminin güçlenmesi, kemiklerin güçlenmesi, alyuvar ve akyuvar oluşumu.
RİSKLERİ: Mide ağrısı, akciğer ve böbreklerde tahribat.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1 mg.

FOLİK ASİT
NELERDE BULUNUR?: Yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, Brüksel lahanası, bezelye, portakal, nohut, kahverengi pirinç, ve muz.
FAYDALARI: Sağlıklı alyuvar oluşumu, nöral yollardaki bozuklukları azaltması.
RİSKLERİ: Sinir sisteminde harabiyet, yaşlılarda B12 emilimini zorlaştırması.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 1 mg.

İYOT
NELERDE BULUNUR?: Tuzlu su balıkları, kabuklu deniz mahsülleri, tahıl, hububat, süt.
FAYDALARI: Hücreleri sağlıklı tutması.
RİSKLERİ: Tiroid bezlerine etki, kilo alımı.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 0.5 mg.

MAGNEZYUM
NELERDE BULUNUR?: Ispanak, fındık, ekmek, balık, et ve mandıra ürünleri.
FAYDALARI: Kemiklerin güçlenmesi.
RİSKLERİ: İshal.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 400 mg.

MOLİBDENUM
NELERDE BULUNUR?: Bezelye, brokoli, ıspanak, karnabahar, fındık, yulaf.
FAYDALARI: Genleri üretip onaran enzimlerin harekete geçmesine yardımcı olur.
RİSKLERİ: Eklemlerde ağrı.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: Bol çeşitli ve dengeli diyetlerde alınması yeterli.

PANTOTENİK ASİT
NELERDE BULUNUR?: Bütün et ve sebzeler. Özellikle tavuk, sığır eti, patates, lapa, domates, karaciğer, yumurta, brokoli, kahverengi pirinç, buğday ekmeği.
FAYDALARI: Vücuttaki enerjinin serbest kalmasına yardımcı olur.
RİSKLERİ: Bilinmiyor
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 200 mg.

POTASYUM
NELERDE BULUNUR?: Meyve, sebze, bakliyat, fındık, süt, balık, ekmek, kabuklu deniz mahsulleri, sığır eti, tavuk, hindi, karaciğer.
FAYDALARI: Vücuttaki gıdaların dengesini kontrol eder ve tansiyonu düşürür.
RİSKLERİ: Karın ağrısı, mide bulantısı ve ishale neden olabilir.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: Almaması gereken yaşlılar dışında 3,700 mg.

RIBOFLAVİN
NELERDE BULUNUR?: Süt, yumurta, güçlendirilmiş kahvaltılık tahıllar, pirinç, mantar.
FAYDALARI: Cilt, göz, sinir sistemi ve mukoza zarının sağlıklı kalması, steroid ile alyuvar üretimi.
RİSKLERİ: Bilinmiyor:
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 40 mg.

SELENYUM
NELERDE BULUNUR?: Brezilya cevizi, ekmek, balık, et ve yumurta.
FAYDALARI: Hücreleri korur.
RİSKLERİ: Saç ve cilt dökülmesi, tırnak düşmesi, hissizlik, kasılma ve felç.
GÜNLÜK MAKSİMUM DOZ: 0.35 mg.



YAŞAM