Smear testi nedir?
Pap smear veya Pap testi, servikste anormal hücre değişiklikleri arayan basit bir prosedürdür. Serviks, vajinanızın üst kısmında yer alan rahmin en alt kısmıdır. Pap smear testi kanser öncesi hücreleri tespit edebilir. Prekanseröz hücreleri, serviks kanserine dönüşme fırsatı olmadan önce ortaya çıkarılabilir, bu da bu testi potansiyel bir cankurtaran haline getirir. Bu günlerde, smear testi yerine Pap testi olarak adlandırıldığını duyabilirsiniz.
Smear testiniz sırasında neler beklenir?
Gerçek bir hazırlık gerekli olmasa da Pap sonuçlarını etkileyebilecek birkaç şey vardır.
Daha doğru sonuçlar için planlanmış testinizden iki gün önce aşağıdaki şeylerden kaçının:
-Tamponlar
-Vajinal fitiller, kremler, ilaçlar ya da duşlar
-Tozlar, spreyler ya da benzer diğer ürünler
-Cinsel ilişki
Teknik olarak adetiniz sırasında bir smear testi yapılabilir ancak bunu periodlarınız arasında planlamanız daha sağlıklı sonuç verecektir. Daha önce bir pelvik muayene yaptırdıysanız, smear testi de çok farklı değildir. Muayene masasına yatacaksınız. Vajinanızı açmak ve doktorunuzun serviksinizi görmesi için bir spekulum kullanılacaktır. Doktorunuz rahim ağzınızdan bir fırça vasıtasıyla sürüntü örneği alacak ve test için laboratuvara gönderecektir. Bu sürüntü sırasında hiç bir şey hissetmezsiniz
Smear testi biraz rahatsız edici olabilir ancak genellikle ağrısızdır. Tüm prosedür birkaç dakikadan fazla sürmez.
Sonuçlarınızı anlama
Sonuçlarınızı bir veya iki hafta içinde almalısınız. Çoğu durumda, sonuç "normal" bir Pap smear'dir. Bu, anormal servikal hücrelere sahip olduğunuza dair bir kanıt olmadığı ve bir sonraki planlanmış testinize kadar tekrar düşünmeniz gerekmediği anlamına gelir.
Normal bir sonuç almazsanız, bu kanser olduğunuz anlamına gelmez. Hatta bu mutlaka yanlış bir şey olduğu anlamına gelmez. Test sonuçları yetersiz olabilir. Bu sonuca bazen ASC-US adı verilir; bu, önemi tanımlanamamış atipik skuamöz hücreler anlamına gelir. Hücreler normal hücrelere pek benzemiyordur ama anormal olarakta sınıflandırılamaz. Bazı durumlarda, zayıf bir örnek yetersiz sonuçlara yol açabilir. Bu, yakın zamanda cinsel ilişkiye girdiyseniz veya adet ürünleri kullandıysanız olabilir.
Anormal bir sonuç, bazı servikal hücrelerin değiştiği anlamına gelir. Ama bu kanser olduğunuz anlamına gelmez. Aslında, anormal sonucu olan kadınların çoğunda rahim ağzı kanseri yoktur.
Anormal bir sonucun diğer bazı nedenleri şunlardır:
-İnflamasyon
-Enfeksiyon
-Herpes virüs
-Trichomonas
-HPV
Anormal hücreler düşük dereceli veya yüksek derecelidir. Düşük dereceli hücreler sadece biraz anormaldir. Yüksek dereceli hücreler normal hücrelere daha az benziyorlardır ve kansere dönüşebilme ihtimalleri biraz daha yüksektir. Anormal hücrelerin varlığı servikal displazi olarak bilinir. Anormal hücrelere bazen karsinoma in situ veya prekanseröz denir. Doktorunuz smear sonucunuzun özelliklerini, yanlış pozitif veya yanlış negatif olma olasılıklarını ve bundan sonra atmanız gereken adımları açıklayacaktır.
Sonraki adımlar
Smear testi sonuçları net olmadığında veya yetersiz kaldığında, doktorunuz yakın zamanda testi tekrar planlamak isteyebilir. Smear testi ve HPV testi birlikte yaptırmadıysanız, bir HPV testi istenebilir. HPV testi de smear testine benzer bir şekilde yapılır. Asemptomatik HPV için spesifik bir tedavi yoktur.
Rahim ağzı kanseri de smear testi ile teşhis edilemez. Kanseri doğrulamak için ek testler gerektirir ve genellikle kolposkopi eşliğinde biyopsi yapılır.
Smear sonuçlarınız net değilse veya yetersizse, bir sonraki adım muhtemelen bir kolposkopi olacaktır. Kolposkopi, doktorunuzun serviksinizi incelemek için mikroskop kullandığı bir prosedürdür. Doktorunuz kolposkopi sırasında normal alanları anormal olanlardan ayırmaya yardımcı olacak özel bir solüsyon kullanacaktır. Kolposkopi sırasında, analiz için küçük bir anormal doku parçası çıkartılabilir. Anormal hücreler, kriyocerrahi olarak bilinen yöntemle dondurularak yok edilebilir, bir kon biyopsisi veya loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP) kullanılarak çıkarılabilir. Anormal hücrelerin çıkartılması, rahim ağzı kanserinin gelişmesini önleyebilir. Biyopsi kanseri doğrularsa, tedavi; evre ve tümör derecesi gibi diğer faktörlere bağlı olacaktır.
Kimler smear testi yaptırmalıdır?
21 ile 65 yaş arasındaki çoğu kadın her üç yılda bir pap testi yaptırmalıdır.
Aşağıdaki durumlarda daha sık teste ihtiyacınız olabilir:
-Serviks kanseri için yüksek risk altındaysanız
-Geçmişte anormal Pap smear testi sonuçlarınız varsa
-Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa veya HIV pozitifseniz
-Anneniz hamileyken dietilstilbestrole maruz kaldıysa
Ayrıca, 30 ila 64 yaş arasındaki kadınlara her üç yılda bir Pap testi veya üç yılda bir HPV testi veya her beş yılda bir Pap ve HPV testleri (ko-test olarak adlandırılır) yaptırmaları önerilir.
Bunun nedeni, ko-testin tek başına smear testine göre anormallik yakalama olasılığının daha yüksek olmasıdır. Ko-test ayrıca daha fazla hücre anormalliğinin tespit edilmesine yardımcı olur. (İstanbul Ko-test) Ko-testin yapılmasının bir başka nedeni de rahim ağzı kanserine neredeyse her zaman HPV'nin neden olmasıdır. Ancak HPV'li çoğu kadında rahim ağzı kanseri gelişmez.
Bazı kadınların artık smear testi yaptırmaları gerekmeyebilir. Bu, arka arkaya üç normal smear testi yaptıran ve son 10 yılda anormal test sonuçları olmayan 65 yaş üstü kadınları içerir. Ayrıca rahim ve serviksi alınmış (histerektomi olarak bilinen prosedür) ve anormal smear testi veya rahim ağzı kanseri öyküsü olmayan kadınların da bunlara ihtiyacı olmayabilir. Pap testini ne zaman ve ne sıklıkla yaptırmanız gerektiği konusunda doktorunuzla konuşmanızı tavsiye ederiz.
Hamileyken smear testi yaptırabilir miyim?
Evet, hamileyken de smear testi yaptırabilirsiniz. Kolposkopi bile yaptırabilirsiniz. Hamileyken anormal smear veya kolposkopi sonucu olması bebeğinizi etkilemez. Ek tedaviye ihtiyacınız varsa, doktorunuz bebeğiniz doğana kadar beklemeniz gerekip gerekmediğini söyleyecektir.
Korunma için ipuçları
Smear testinin ana nedeni, kanserli hale gelmeden önce anormal hücreleri bulmaktır.
HPV ve rahim ağzı kanserine yakalanma şansınızı azaltmak için şu korunma ipuçlarını izleyin:
-Aşı olun. Rahim ağzı kanserine neredeyse her zaman HPV neden olduğundan, 40-45 yaşından genç kadınların çoğu HPV aşısı olabilir. (İstanbul HPV aşı)
-Güvenli seks yapın. HPV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları (CYBE) önlemek için prezervatif kullanın.
-Yıllık bir kontrol planlayın. Ziyaretler arasında jinekolojik semptomlar geliştirirseniz doktorunuza söyleyin. Tavsiye edildiği gibi takip edin.
-Test yaptırın. Pap testlerini doktorunuzun önerdiği şekilde planlayın. Pap-HPV Ko-testini göz önünde bulundurun. Ailenizde kanser öyküsü, özellikle de rahim ağzı kanseri öyküsü varsa doktorunuza söyleyiniz.
Sağlıklı günler dilerim.
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.instagram.com/prof.dr.huseyincengiz/
www.youtube.com/channel/UCsX8pYySL3EneJx9aRPyW5A/featured