'Beyaz ette kırmızı et kadar demir yok'
14.02.2020 - 11:34 | Son Güncellenme:
Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Fatma Deniz Sargın, “Brokolide, ıspanağa nazaran daha fazla demir vardır. Demir takviyesi için kavanoz kavanoz pekmez yerseniz, vücudunuzda potasyum birikerek kalbinize zarar verebilir. Süt ve süt ürünleri, çay, kahve demir emilimini azaltabilir. Bilinçsizce demir hapı alırsanız karaciğerinizde, kalbinizde, kemik iliğinizde demir birikerek orada hasar yapar” dedi. Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Fatma Deniz Sargın yanlış uygulanan diyetin anemiye neden olabileceğine dikkat çekerek uyardı.
Prof. Dr. Sargın, uykusuzluk, halsizlik, ellerde uyuşma gibi birçok soruna neden olan anemiye karşı hayvansal proteinlerin tüketilmesi gerektiğine işaret ederek “B12 vitamini ile demir en çok kırmızı ette ve yumurta sarısında bulunur. Tavuk ve balık gibi beyaz ette, kırmızı et kadar B12 vitamini ve demir fazla değildir. Süt ise demir ve B12 vitamini içermez” ifadelerini kullandı.
Folik asidin daha çok yeşil yapraklı gıdalarda bulunduğunu belirten Prof. Dr. Sargın “Bitkisel gıdalardan da demir alabiliriz. Bunlara bitkisel demir denir. Mesela yeşil yapraklı bitkilerde, hububat dediğimiz mercimek, nohut, fasulye gibi gıdalarda demir bulunur. Ancak vücudumuzdan en iyi emilen demir hayvansal demirdir” dedi.
Prof. Dr. Sargın, sanılanın aksine ıspanakta demirin az olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: “1800'lü yıllarda ıspanaktaki demirin hesaplamasında yapılan bir virgül hatası 1930'lu yıllarda ortaya çıktı. Ama o zamandan beri hiçbir şey değişmeden hala ıspanak yiyin diye tavsiyeler var. Brokolide ıspanağa nazaran daha fazla demir vardır. Yine de vücudun demir deposu için bitkisel demirleri kilolarca tüketmeniz lazım.
Kaşık kaşık pekmez kalbe zarar
Aynı şekilde pekmezin içindeki demirde yine bir hayvansal protein kadar fazla değildir. Demir takviyesi için kavanoz kavanoz pekmez yemeniz lazım ama pekmezin yapıldığı bitkiler ürünler potasyum içerir. Pekmezi bu kadar çok sürekli vücudunuza alırsanız, potasyum birikerek kalbiniz için zararlı bir düzeye yükselebilir. Bir iki kaşık aldığınız pekmezle demir olmaz. Süt ve süt ürünleri demir emilimini azaltabilir. Mide ilaçları mesela emilen ilaçlar demir emilimini azaltabilir.
Çay ve kahve demir emilimini azaltabilir. Dolayısıyla bunların hiç yenmemesi değil, demir içeren gıdalarla birlikte tüketilmemesi gerekiyor. Örneğin sabah kahvaltısında yoğurt aldınız veya süt içtiniz aradan 3 - 4 saat geçtikten sonra öğle yemeği yiyebilirsiniz. Çünkü o aldığınız sütlü gıda midenizi terk etmiş olur.”
“Bitkisel ilaçları kafanıza göre kullanmayın"
Kan yapıcı ya da zayıflatıcı, kilo aldırıcı adı altında internet ortamında satılan bitkisel ilaçlara karşı da uyaran Prof. Dr. Sargın, şu bilgileri verdi: “Çeşitli hastalıklara iyi geliyor iddiasıyla bir takım bitkisel şeyler piyasada kontrolsüz bir şekilde bulunuyor. Bunları daha çok internet ortamında okuyan insanlar heveslenerek kullanmaya başlıyorlar. Ne yazık ki bizim bu şekilde kemik iliği yetmezliği, karaciğer yetmezliği, böbrek problemleri ile gelen hastalarımız oluyor. Doktora danışılmadan bilinçsizce bu tür karışımlar kullanılmamalı. Ayrıca danışılmadan vitamin ilaç alınmamalı.
Doktor uygun görürse vitamin ve demir takviyesi kullanılabilir. Akdeniz ülkesi olduğumuz için bizde rastlanan kansızlıkların bir kısmı ki bu demir eksikliğine çok benzer Talasemi ya da Akdeniz kansızlığıdır. Bu daha çok çocukluk çağından başlar ama bazen taşıyıcılığı veya hafif (minör) şekli olur. Ben kansızım deyip demir hapını durmadan alınırsa Akdeniz kansızlığı hastalığı için ters düşer. O demir zaten Akdeniz kansızlığında ya da Talasemi dediğimiz hastalıkta vücutta fazla üretilir. Siz üzerine bir de demir eksikliği yokken bunu düzeltmek için demir verirseniz o demir karaciğerinizde, kalbinizde, kemik iliğinizde birikerek orada hasar yapar. Demir tedavisinin kullanma süresini mutlaka hekim belirlemeli ve bu hekiminde biraz hematolojiye aşina olması lazım.”
