Geçmeyen sivilceler ve adet düzensizliği ‘erkek tipi' saç döküyor
15.09.2020 - 20:30 | Son Güncellenme:
Saç dökülmesi olan bir hastada erkeklik hormonu artışının araştırılması gerektiğini belirten Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümünden Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, konu hakkında uyardı. İşte detaylar...
Ancak hastaların tüylenmesi, tedaviye cevap vermeyen sivilcelenmesi, adet düzensizliği, kilo verememe gibi şikayetleri varsa hormonal durumu incelenmelidir.
Kadınlarda erkek tipi saç dökülmesi veya tıptaki adıyla Androgenetik Alopesi (AGA) erkeklik hormonlarına bağlı olarak genetik eğilimi olan kadınlarda saç dökülmesini ifade etmektedir.
Saçlarda incelme 12 ile 40 yaş arasında başlayabilir. Buradaki sorun genetik olarak yatkın kadınların saç foliküllerinin erkeklik hormonlarına verdiği yanıtın artmış olmasıdır.
Genetik etkenler dışında, doğum kontrol hapları, gebelik, menopoz gibi hormonal değişiklikler saç dökülmesine sebep olabilir. Saç dökülmesi olan bir hastada erkeklik hormonu artışını gösteren belirtiler titizlikle irdelenmelidir.
Çünkü basit bir saç dökülmesinin altından polikistik over sendromu (yumurtalıklarda kistler, adet düzensizliği ve tüylenme ile seyreden bir hastalık), cushing sendromu (böbrek üstü bezinden aşırı kortizon fazlalığı), tiroit bozuklukları hatta böbrek üstü ve yumurtalık tümörlerinin sebep olduğu androjen fazlalığı çıkabilir. Bu sebeplerle saç dökülmesinin tipi, başın hangi bölgelerini tuttuğu incelenmelidir.
Saç dökülmesine eşlik edebilecek tüylenme, adet düzensizliği, sivilcelenme, kilo alma gibi şikayetler altta yatan hastalıkların ortaya çıkartılması için önem taşır. Bu sebeplerin dışında aşırı stres, demir eksikliği, çinko eksikliği, kemoterapi ilaçları gibi çeşitli ilaçlar, kullanılan saç bakım ürünlerindeki çeşitli kimyasallar saç dökülmesine sebep olabilir.
Erkek tipi saç dökülmesinde genellikle erken yaşta saçlarda incelme ve dökülme başlar. Özellikle başın merkezi ve tepe kısmında saçlarda incelme, dökülme diğer bölgelere göre daha fazladır. Ön saç çizgisi sıklıkla korunmuştur. Zamanla minyatüre olmuş yani küçülmüş saçlar oluşur.
Kadınlarda öncelikle başın ön ve merkezi kısmında saçlarda incelme fark edilir. Bunu daha geniş alanda saçlarda incelme ve dökülme izler. Zamanla dökülme ilerlese de genellikle ön saç çizgisinin belirginliği korunur. İncelik, uzunluk ve çapları çeşitli farklılıklar gösteren minyatüre olmuş saçlar erkek tipi saç dökülmesinin en önemli özelliğini oluşturur.
Hormonal açıdan bakarsanız erkek tipi saç dökülmesinden mustarip birçok kadın düzenli adet görür ve gebe kalmada sorun yaşamaz. Ancak hastaların tüylenmesi, tedaviye cevap vermeyen sivilcelenmesi, adet düzensizliği, kilo verememe gibi şikayetleri varsa hormonal durumun incelemesi yapılmalıdır.
Kadınlarda bulunan ve önemli erkeklik hormonu aktivitesi olan hormonlar testosteron, androstenedion, DHEA gibi hormonlardır. Testosteron saç ve kıl foliküllerinde dihidrotestosteron (DHT) denilen başka bir erkeklik hormonuna dönüşerek aktivite gösterir.
Yapılan çalışmalarda erkek tipi saç dökülmesi olan kadınlarda saç foliküllerinde testosteronun bu dönüşümü ve aktivitesinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Genetik olarak yatkın kişilerde DHT hormonunun yüksekliği saçların incelmesi, dökülmesi ve minyatür hale gelmesinden sorumlu tutulmaktadır.
Erkek tipi saç dökülmesi olan hastalarda o bölgeye uygulanan çeşitli besleyici ilaçlar ile saç incelmesinde ve dökülmesinde başarı sağlanmaktadır. Bu tedavilerin saç hacmini, sayısını ve kalınlığı arttırdığı çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir. Burada bilinmesi gereken önemli nokta tedaviye cevabın 6-12 ay gibi bir süre alabildiğidir. Bu yüzden tedaviyi uygularken sabırlı olunmalıdır. Eğer bu tedavilere yanıt alınamazsa kıl foliküllerinde erkeklik hormonu aktivitesini azaltmaya yönelik anti-androjen denilen ilaçlar kullanılabilir.
Bu tedavilerin adet gören yani menopoz öncesi dönemde kullanımı menopoz sonrasına göre çok daha etkili olmaktadır. Diğer taraftan gebe veya gebelik planı olan kadınlarda kullanılmamalıdır.
