Rahim ağzı kanseri nasıl önlenir?
21.09.2021 - 11:55 | Son Güncellenme:
Kanserin 100’den fazla türü var. Bu kanserler içinde doğrudan korunabileceğimiz bir türü bulunuyor; rahim ağzı kanseri. Bu kanserden korunmak için yapılacak tek eylem ise, aşı olmak! Rahim ağzı kanserine yol açan Human Papilloma Virüsü (HPV), cinsel yolla bulaşıyor, yıllarca sinsice ilerliyor ve geç dönemde belirti veriyor. Erken teşhisi ise bazı tarama testleriyle mümkün. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Emre Özgü, HPV hakkında bilgi verdi.
HPV 200’den fazla türü olan kadın ve erkekte ciltte siğillere yol açan aynı zamanda bazı türleri rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok kansere sebep olabilen bir virüs olarak ortaya çıkıyor. Tüm dünyada kadınlar arasında en sık görülen 4. kanser olan rahim ağzı kanseri, her yıl 500.000’ den fazla kadını etkiliyor.
Her Eylül ayında jinekolojik kanserler konusunda toplumsal farkındalık oluşturmak için çeşitli çalışmalar yapılıyor. Rahim, yumurtalık ve rahim ağzı gibi kadınlarda sık görülen kanser türleri ve korunma yolları aktarılıyor. Bu kanserler içinde rahim ağzı kanseri, kadınların korunabileceği tek kanser olarak dikkat çekiyor.
Yapılan araştırmalara göre kadınların yaklaşık %80’inden fazlası hayatlarının mutlaka bir döneminde HPV virüsüne maruz kalmaktadır. Ancak, HPV’ ye maruz kalan kadınların yüzde 80’i 1 yıl içerisinde, yüzde 90’ı ise 2 yıl içerinde bağışıklık sistemleri sayesinde virüsü vücutlarından atmaktadır. Vücuttan temizlenemeyen virüs ise belirti vermeden, rahim ağzında değişiklikler yapmaya başlayarak sonunda rahim ağzı kanserine yol açabilir.
Siğiller ile ortaya çıkıyor
Genital bölgede yüzeyden kabarık lezyonlar şeklinde ortaya çıkan siğiller, HPV enfeksiyonu belirtisi olabilir. Siğil yapan HPV tiplerinin rahim ağzı kanserine yol açma ihtimali oldukça düşüktür. Rahim ağzı kanserine yol açan HPV enfeksiyonu ise genelde belirti vermeyebilir. Cinsel ilişki sırasında kanama, yoğun kasık ağrısı ya da kötü kokulu kanlı vajinal akıntı gibi belirtiler ortaya çıktığında hastalık maalesef ilerlemiş safhaya geçmiş anlamına gelmektedir.
HPV enfeksiyonu saptanan hastalar kanser olmuş sayılmazlar. Sadece vücutlarında HPV virüsü taşıdığı ispatlanmış olur. Bu aşamadan sonra HPV’nin tipi rahim ağzında ne tür değişikliklere sebep olduğunun saptanması için yapılacak değerlendirmeler sonrasında, takip ve tedavi planı oluşturularak hastalığın kanser aşamasına geçmeden vücuttan temizlenmesi sağlanmalıdır.
'Virüs kaynaklı gelişen ve ölümcül olan HPV hastalığına karşı elimizde güçlü iki silah var. Bunlardan ilki, rahim ağzı kanseri taraması için kullanılan HPV ve Smear testleri. Bu testler sayesinde rahim ağzında kansere henüz dönüşmemiş değişiklikler erken dönemde saptanabilmekte ve kanser olmadan hastalar tedavi edilebilmektedir.
Bu sebeple kadınların jinekolojik muayenelerini ve smear testlerini aksatmamaları rahim ağzı kanserine karşı en önemli silahlarımızdan birisidir. İkinci silahımız ise HPV’ye karşı geliştirilen aşıdır. Aşılar rahim azı kanserinin yüzde 70 ila yüzde 90’ından sorumlu olan HPV tip 16 ve 18’in yanı sıra en çok görülen semptom olan siğillerin sebebi HPV Tip 6 ve 11’e karşı koruma sağlamaktadır.
HPV kadınlarda sık gözlenen ölümcül bir kanser olan rahim ağzı kanserinin en önemli sebebidir. Ancak mevcut aşı sayesinde gelişiminin engellenebilmesi sebebiyle “Aşı ile önlenebilen tek kanser” türü olarak dikkat çekmektedir. Aşı için en ideal yaş 9-15 arası, henüz cinsel olarak aktif olmamış kız ve erkek çocuklarıdır. Bu yaş grubu dışında kalan kadınların 45, erkeklerin ise 25 yaşına kadar aşı olabilmesi mümkündür.
70’ den fazla ülkenin aşılama programında olan HPV aşısı sayesinde rahim ağzı kanseri gelişim sıklığının yüzde 90’dan fazla bir oranda düşürülmesi hedeflenmektedir. İleri dönemler için temel hedef ise düzenli takip ve etkin aşılma sayesinde rahim ağzı kanserinin aşısı olan tek kanser olmasından öte aşı ile ortadan kaldırılmış tek kanser olabilmesidir.
