Editörün Seçtikleriİntihar edecek çocuk ipucu verir!
İntihar edecek çocuk ipucu verir!
20.01.2002 - 00:00 | Son Güncellenme:
YAŞAM
"Çocuğum çok başarılı, güleç, zengin vb." deyip geçmeyin; onu sürekli gözlemek, dinlemek ve sözlerine önem vermek gerekiyor. Çünkü ölümü seçen genç, önceden haber veriyor
Başka Lara'lar ölmesin - 1
Semra Kardeşoğlu, Seibel Kahraman
Amerika’da çocuk ve genç intiharlarını araştıran doktorlarla birlikte çalışmalar yapan Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Anabilim dalı öğretim üyesi Yrd. Doç Dr. Rasim Somer Diler, tüyler ürperten bir gözlemini dile getirdi: "Gençler, intihar girişimine daha fazla meyilli. İhtihar düşüncesi, 4 yaşındaki çocuklar tarafından bile dile getiriliyor."
Dr. Diler’in anne babalara ilk uyarısı ise şöyle oluyor: "İntihar sözcüğünü dile getiren bir çocuğu mutlaka önemseyin, baskı yapmadan gözetime alın ve ona bu konuda ayrıntılı sorular sorun. Ayrıca ‘Çocuğum başarılı, ölmeyi istemez’ diye bir durum yok. Çünkü başarılı, mükemmel olma stresi de intihara sürükleyebilir."
Hayır. Bu gençlerin 3’te 2’si başka birini etkilemek amacında... Çoğu, ölmeden önce kurtarılmayı ister.
Bu, psikolojik bir rahatsızlık yaşayanlar için de geçerli mi?
Evet. Her 100 intihar girişiminin 1'i ölümle sonuçlanıyor. En ağır derecede depresyon yaşayanlar bile son ana dek yaşam ile ölüm arasında dolanır. Çoğu intihar eden, ölmek yerine acıya son vermek ister. Özellikle gençler, yaptıkları eylemin sonucunu iyi kestiremeyebilir.
‘İntihar hakkında konuşanlar girişimde bulunmaz’ yargısı doğru mu?
İntihar eden gençlerin yüzde 80'i en az bir kişiye ipucu vermiş ya da niyetleri ile ilgili uyarıda bulunmuştur. Bu nedenle, intihar tehditlerinin her zaman önemsenmesi gerekiyor.
Bu ipuçları neler olabilir?
"Öldüğüm zaman sevinirsin" ya da "Başka bir çıkış yolu göremiyorum" gibi bir konuşma (şaka şeklinde söylense de) en önemli ipucu olarak alınmalı.
Arkadaşlar ‘ihanet etmeme’ düşüncesiyle sırları söylemeyebiliyor...
Bir genç intihardan söz eden arkadaşına açıkça şu tip şeyler söylemeli: "Seni seviyorum ve sana değer veriyorum. Senin yaşıyor olman benim için çok önemli. O nedenle bu hayati konuda sır söz konusu olamaz. Sen olmazsan sırrın da anlamı olmaz. Konuştuklarımızı söylemek zorundayım. Her şey düzelecek." Ve hemen bir büyüğüne olanları anlatmalı.
İntihar hakkında konuşmak genci intihara cesaretlendirir mi?
Depresif gençle, intiharla ilgili duygularından söz edilmesi onun yalnızlık, acizlik ve umutsuzluk duygularının açığa çıkmasını sağlayarak çok yararlı olur. Bu duyguların reddedilmesi halinde daha baş edilmez ve ezici olabilir.
Kendini öldürmeye çalışanların akli sorunları var mıdır?
Çoğu genç, psikotik ya da deli değildir. Çoğu hayal kırıklığı yaşamış, uzamış yas tepkileri olan, depresif (çökkün) ve umutsuzdur. Aslında intihar riski yönünden depresyondan çok kişinin ne kadar umutsuz olduğu daha önemli bir etmendir.
Depresyon dışında diğer risk etmenleri nelerdir?
Alkol, uyuşturucu madde kullanımı,
İmpulsivite (Fevri davranışlar),
Saldırgan davranış öyküsünün olması,
Süreğen tıbbi hastalık,
Ateşli silahlara erişim ihtimali,
Geçmişte cinsel istismara maruz kalma,
Aile sorunları (özellikle uzun süreli olduğunda)
Beklenen bir ceza intihar davranışını tetikleyebilmektedir.
Araştırmalara göre, intihar girişimleri, genellikle intihar düşüncesinden söz edilip krizin çözülmesinden 3 ay sonra ortaya çıkıyor. Çünkü depresif durumda olan genç, gücünü topladıktan sonra buna cesaret ediyor. Bu nedenle tedavi kesilmemeli, aile, öğretmen ve arkadaşlar yeni bir girişime karşı tetikte olmalı.
İntihar sadece belirli sosyo-ekonomik grupları mı etkiler?
Hayır. İntihar olmayan hiçbir sosyoekonomik grup yok. Ancak intihar girişimi kızlarda 4 kat fazla ama intiharlı ölüm erkeklerde daha fazla.
Okuldaki başarı veya yetenekli gençler neden intihar ediyor?
Bu gençlerin ortak özellikleri var: "Mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu, başkalarının gerçekleşmesi imkânsız beklentilerini karşılama konusunda stres yaşama, sosyal ortam değişmesine uyum sağlayamama (ilkokulda popülerken gençlikte durum tam tersine dönebilir), erişkinlikteki problem çözme ve baş etme becerilerine sahip olmaksızın erişkin dünya olaylarına aşırı duyarlı olma."
Dinleyin ve çocuğunuzun ne dediğine kulak verin.
Farklı düşüncelerin olmasına izin verin. Ayıplamayın, kınamayın, alay etmeyin ve asla cezalandırmayın. Sanki konu hiç konuşulmamış gibi davranmak ona verilecek en büyük cezalardan biridir.
Umutsuzluk, karamsarlık ve depresyondan söz edildiğinde ona intihar ile ilgili açık ve net sorular sorun. İntihar düşünceleri varsa sıklığını, en son ne zaman düşündüğünü, herhangi bir planı olup olmadığını ve kendisine nasıl yardım edebileceğinizi sorun.
Onu sevdiğinizi ve ona değer verdiğinizi hem gösterin, hem de söyleyin.
Gözleyin... Uyku, iştah, arkadaş ilişkilerini, okul başarısını ve uyumunu, ve günlük aktivitelere katılımını yakından izleyin.
Farkında olun; çocuğunuz sizin hayallerinizin peşinden mi koşuyor, onu ne kadar zorluyorsunuz!
İlişki kanallarınız hep açık olsun; durursanız uzaklaşmış olursunuz.
Öğretmene kulak verin. Ders başarısında ya da arkadaş ilişkilerinde ani bozulma önemli bir sinyaldir.
Dışardan yardım almaya hazır olun. Okulun rehber öğretmeni ile görüşün ve bir çocuk ve ergen psikiyatris merkezinden danışmanlık alın.
Prof. Dr. Özcan Köknel, kimi intiharlarda Satanizm iddialarına karşılık olarak şunları söyledi: Ülkemizde Satanizm adlı alt kültürü benimseyenler genellikle 15-22 yaş grubunda, çoğu orta-üst ekonomik, toplumsal düzeyde aile yapısından gelen, öğrenim gören gençler... Satanist gençler, kiliseye bağlı olarak gelenekçi ve modern olarak ikiye ayrılıyor.
Modern Satanistlere göre şeytan, iyiliklerin simgesi, bir süperstar... Onlar, kurucuları Antar Szador Lvey’in "Satanizm bireyselliğe önem veren, güçlendiren, yüreklendiren, hatalı davranandan, yanlış yapandan öç alan bir dindir" görüşünü benimserler. Kurduğu Şeytanın Köleleri adlı örgüt içinde "Bana inanıyorsan, ben oldukça varolacağını kabul ediyorsan, benim için yaşamına son vermelisin" diyen Charles Manson’un yaşamını örnek alırlar.
"Doğduğumdan beri farklıyım. Satanist olmadım, doğdum. Öbürlerinin başkanıyım, önderiyim, öğretiyorum. Ben büyüğüm. Kimseyi kandırmıyorum. Ancak kafası bana uymayanları sevmiyorum. Bana hatalı davranandan, yanlış yapandan öç alıyorum. Biz kimseyi şeytana kurban etmeyiz. Ancak kendi isteğiyle kurban olmak isteyen olursa onu önlemeyiz. Kurban olması gereken bedenin ölmesi gerekmez. Bileğinde, kolunda, parmağında yara açması, kan akması yeterli. Kan her pisliği temizliyor. Benim bedenimde onlarca yara izi var. Onları ben yaptım. Hayvanları severim. Sevdiğim için de en sevdiğim varlığa, şeytana kurban etmekten çekinmem."
YARIN: Araştırmaların ışığında tartışılan oyun FRP’yle ilgili tüm gerçekler...
İntiharı önlemekte geç kalmamak için...
Okulların üzerine düşen görevler
YÖRET Vakfı'nın psikolojik savaşı
YAŞAM
