Erteleme, seçim yap!

Geçen aylarda bir dergiden istenilen bir yazıyı ötelediğimi yakaladım. Yakaladım diyorum zira öyle güzel bahaneler üretiyordum ki, eyleme geçemememin nedeni ben değil yapılacak diğer işler, zamansızlık vesaire idi. Sonra bulanık sular berraklaştı ve kendi zihnimle yüzleştiğimde anladım ki; zamansızlık, diğer işler vs. hep bahane, yazının konusunu hiç içselleştirmemişim ve motivasyonum kayıp. O zaman dedim ki, çok özür diliyorum ama beni affedin, ben bunu yazamayacağım çünkü ertelemenin de yükü çok ağır. Normal şartlarda verdiğim sözü muhakkak tutan ve işleri zamanında yapmaya gayret gösteren biriyim ama bazen hayır.

Size de oluyor mu? Ertelediğiniz işler, görüşmeler, projeler, diyetler, egzersizler, seminerler, ödevler oluyor mu? Tabii ki dediğinizi duyar gibiyim. Hepimizin başına geliyor. Buradaki soru şu: Bunu ne sıklıkta yapıyorum? Mesela sürekli erteliyor muyum? Sürekli aynı şeyleri mi yoksa çok farklı olan bir sürü şeyi mi öteliyorum? Omuzumda bitirilmemiş işlerin yükünü hissediyor muyum? Yüküm gittikçe daha ağırlaşıyor mu? Ertelemeyi bir adet haline getirdiğim için çevremde sorumsuz güvenilmez gibi etiketlere maruz kalıyor muyum? Peki bu beni rahatsız ediyor mu?

Ertelemenin nedenleri neler peki?

İlgi alanı dışında mı? Yapılacak iş sizin hiç ilginizi çekmiyorsa erteleme eğilimi güçlü olabiliyor. Bunu kendimize itiraf etme cesaretini göstermek de zaman alıyor. Soru şu olmalı: gerçekten ilgimi çekiyor mu?

Mükemmeliyetçi misiniz? Aşırı mükemmeliyetçi insanlar, bir işi sonuçtan emin olarak en iyi şekilde yapamayacaklarını düşünürlerse, hiç başlamamayı tercih edebiliriler. Mesela mükemmeliyetçi birinin odası çok dağınık olabilir.

Motivasyon veya bilgi eksikliği var mı? Zaman gelir ki gerçekten, sakin kalmak, bir şey yapmamak, enerjinizi sadece çok değerli veya önemli işler için saklamak isteyebilirsiniz. Ya da o işi yapınca görünürde size yarayacak olumlu bir faydası yoktur. O zaman erteleme virüsü ortaya çıkar.

Kişiliğimin bir parçası mı? Yani çocukluktan beri ertelemeyi huy haline getirdim bunun da benim için önemli bir götürüsü olmadı ise, ertelemeyi sevimli bir tutum olarak benimsemiş olabilirim.

Kaygı ve korkularımız zihninize hükmediyorsa? Yapılacak işin sonucundan korkuyorsak, sözümüzü tutamama korkusu varsa bitirememe kaygısı yükselmişse, zamanı yönetemeyeceğimizden endişeli isek, birlikte iş yapacaklarımıza güvenmiyorsak erteleme olasılığımız artabilir.

Gerçekten üstümüze çok iş, yapabileceğimizden fazla proje almışsak? Bazen olur, işi en iyi biz yapıyoruz diye, bazen hayır diyemediğimiz, bazen sınır koyamadığımız için taşıyabileceğimizden fazla yükleniriz. Yapamıyoruz da diyemeyiz ve başlarız ertelemeye, ötelemeye, unutmaya.

Nedensiz erteleyenlerden misiniz? Aslında zaman var, motivasyon var, ilgi var ama olmuyor başlanmıyor. Bahaneler bahaneler! Dur bir kahve içeyim, iki dolanıp geleyim, yarın hava daha güzel, elektrikler kesildi.

Şimdi kritik soru şu: Böyle devam etmek ister misiniz? Yoksa ertelemek hoşunuza gitmiyor değiştirmek mi istiyorsunuz?

Eğer cevap değişimden yana ise o zaman neler bize yardımcı olabilir?

Öncelikle farkındalık ve yüzleşmek

Erteleme eğiliminize bir bakmak, “neleri, ne kadar, ne sıklıkta” ertelediğiniz sorusunu kendinize sormak.

Nedenlerini araştırmak

Erteleme sık yaptığınız bir şey ise, sizi durduran nedeni anlamak. Yukarıda saydığım veya daha başka nedenleri gözden geçirmek. Gerçek nedeni bulmak çözüme odaklanmak için çok önemlidir. Kandırdığımız ilk ve son kişi kendimiz… Bu yüzden gerçek nedenlerle yüzleşecek cesarete sahip olmalıyız.

Olası hatalar, kaygılar yerine, yapılacak işi bir deneyim fırsatı olarak görmek

Aman yapamazsam da sağlık olsun demek ve başlamak. Gerekirse o işi, küçük ama yutulabilir adımlara bölmek ve her adımı bitirdikten sonra diğerine geçmek. Hayatta hiçbir şeyin mükemmel olmadığını kabul etmek de iyi bir başlangıç olabilir.

Zaman planını açmak, gerçekçi bir zaman dilimine karar vermek

Alt başlıkları belirlemek ajandaya girmek, hatırlatıcılar koymak ve kendinize söz vermeye ne dersiniz?

Yardım istemek

Belki o işi tek başınıza yapmak istemiyorsunuz ve başka birinin desteği sizi harekete geçirecek olabilir. O zaman bir bilenden veya bir sevenden yardım istemek müthiş bir ivme kazandırabilir ve o işi bitirince pekişecek özgüven ile yenilerine başlayabilirsiniz.

Kaynakları iyi bilmek, dikkat çalıcıları yönetmek

Bugünlerde teknoloji hem zehir hem panzehir. Bir işi yapmada size destek olabilir veya sosyal medya, mesaj sesleri size köstek olabilir. Her iki tarafına da bakarak kaynakları akıllıca yönetmek mümkün…

Ödül koymak

En işe yaracak şeylerden biri de işin tamamlanması sonunda ulaşacağınız ödül olabilir. Mesela bir mola, bir parça çikolata, arkadaşlarla partilemek gibi havuçlar her zaman işe yarar.

Vazgeçmek ve kendinizi affetmek

Gerçekten ilginiz, sevginiz yoksa o işe karşı merakınız yoksa ve vazgeçme şansınız varsa, bu konuda dürüst ve cesur olarak tamamen vazgeçmek de bir seçim ve çözümdür. Kendimizi vazgeçtiğimiz için affedebiliriz. Neden olmasın? Bu iş de olmayıversin.

Erteleme konusunda ne yaptıysanız işe yaramıyor ve olay kronikleşmiş bir hal alıyor, sonuçları gerçekten sizi, kariyerinizi, başarılarınızı etkiliyorsa o zaman profesyonel yardım almanız ideal bir çözüm olacaktır.

Bakalım, şimdi hangi başlangıçlar sizi bekliyor?

Sibel YÜCESAN

SiZe Bütünsel Yaklaşım Danışmanlık Kurucu Ortağı