Ağız kanserlerinin çoğu ağız, dil, diş etleri ve dudakları kaplayan skuamöz hücrelerde ortaya çıkar. Bunlara skuamöz hücreli karsinomlar (kanserler) denir. Bununla birlikte, ağızdaki tüm tümörler veya büyümeler kanser değildir. Bazıları iyi huyludur, diğerleri ise kanser öncesidir, yani kansere dönüşebilirler ancak şu anda kanser değildirler.
Ağız kanseri için ana risk faktörleri nelerdir?
Kansere yakalanma riskinizi artıran her şeye risk faktörü denir. Birçok ağız kanseri vakası risk faktörleriyle bağlantılıdır. Bazı hastalarda bilinen herhangi bir risk faktörü olmaksızın ağız kanseri gelişebilir.
Tütün kullanımı: Ağız kanseri teşhisi konan birçok kişi bir şekilde tütün kullanır. Hastalar ne kadar uzun süre tütün kullanırsa ve kullandıkları miktar o kadar fazla risk oluşturur.
İnsanların kullandığı tütün türü, ağız kanserinin nerede geliştiğini etkileyebilir. Çiğneme tütünü veya enfiye kullanan kişilerin diş eti, yanak ve dudak kanseri geliştirme olasılığı daha yüksektir. Pipo içmek dudak ve yumuşak damak kanseri riskini artırır. Sigara içen bir kişiyle yaşamak veya sigara içilen bir ortamda çalışmak, ikinci el veya pasif içiciliğe neden olabilir ve bu da riski artırabilir.
Alkol: Ağız kanseri teşhisi konan birçok kişi, her hafta 21'den fazla alkollü içecek tüketen ağır içicidir. Tütün ve alkol kombinasyonu özellikle tehlikelidir. Alkol ve sigara içen kişilerin ağız kanserine yakalanma olasılığı, içmeyen veya sigara içmeyen kişilere göre altı kat daha fazladır.
Diğer risk faktörleri şunları içerir: Ağız kanseri teşhisi konan kişilerin yaklaşık üçte ikisi erkektir. Bu kanserler en sık 45 yaş üstü kişilerde bulunur. Uzun süre güneşe maruz kalma dudak kanserine yol açabilir. Uygun olmayan takma dişlerin neden olduğu uzun süreli tahriş de nedenler arasında yer alabilir. Kötü beslenme, özellikle meyve ve sebzelerde düşük bir diyet, immünosupresif ilaçlar, daha önceden geçirilmiş baş ve boyun kanseri, radyasyona maruz kalma, liken planus, ağzı kaplayan hücreleri etkileyen bir hastalık ve çeşitli genetik bozukluklar diğer nedenler arasında yer alır.
Ağız kanseri önlenebilir mi?
Ağız kanserleri en önlenebilir kanserler arasındadır. Ağız kanseri geliştirme riskinizi en aza indirmenin bazı yolları şunlardır:
-Her türlü tütünden kaçının.
-Tam bir oral muayene için yılda en az bir kez diş hekimini ziyaret edin.
-Alkolü ölçülü olarak alın.
-Takma dişleriniz varsa, geceleri çıkarın ve günlük olarak temizleyin. En az beş yılda bir diş hekimi tarafından kontrol edilmesini sağlayın.
-Güneşe maruz kalmayı sınırlayın; güneş koruyuculu bir dudak kremi ve kenarlı bir şapka kullanın.
-Çeşitli meyve ve sebzelerle çok yönlü, sağlıklı bir diyet yapın.
Erken teşhis tedavinin başarısını etkileyen en önemli faktördür. Düzenli olarak diş hekimi ziyareti yapılması ağız kanserini önlemenin en etkili yoludur.
Diş Hekimi Şahin Durmuş
www.dtsahindurmus.com/
www.instagram.com/drsahindurmus/
