Stres yönetimi nasıl yapılır?

Stres nedir?

Gerilim, sıkıntı, bunaltı, huzursuzluk, gerginlik, bunaltı, endişe, anksiyete anlamına gelir. Stresin bir nedeni de olabilir. Fakat nedensiz de ortaya çıkabilir. Nedenli veya nedensiz stresimiz varolduğunda vücudumuzda fiziksel değişiklikler olabilir. Bu değişiklikler; kalp hızı artması ve çarpıntı, hızlı nefes alıp verme, baş dönmesi, yer kayıyor hissi, tansiyon değişiklikleri, ellerde terleme veya yanma, bedende soğuma, karıncalanma, göğüste baskı ve bir şey oturmuş hissidir. Öncelikle fiziksel bir rahatsızlığımız yoksa bu değişiklikleri stresin ipuçları olarak görebiliriz. Yani tıbbi bir rahatsızlığımız yoksa bu belirtileri stresin ipuçları olarak yorumlayabiliriz.

Haberin Devamı

Strese maruz kaldığınızda asla yapmamanız gereken şeyler

Strese maruz kaldığımızda baş etmek için bazı verimsiz yöntemler uygularız. Bu yöntemler;

-Hep geçmişi düşünmek

Örneğin; "Geçmişte çok hatalar yaptım, pişmanım, keşke o günlere gidebilsem, o günleri düzeltmeden bugün hiçbir şey değişmeyecek" gibi düşünceleri sürekli olarak düşünmek. Bu düşüncenin yanlış olmasının sebebi geçmişin yasını tutarken şu andaki güzellikleri kaçırmak, kaçırdıkların konusunda pişmanlık yaşamak ve yeni bir stres faktörünün eklenmesi.

-Sadece geleceği düşünmek

Örneğin; "Eyvah, bu olay hayat boyu sürerse ben ne yaparım.’ düşüncesinin yanlış olmasının sebebi gelecekle ilgili kaygılanmaktan bugünü yaşayamamaktır.

-Kaçınmak

Örneğin; "İnsanlarla olunca bir sürü sıkıntı yaşıyorum. En iyisi onlardan uzak olmak…" düşüncesinin stresi daha da arttırmasının sebebi pek çok zamanı tek başına geçirmek, yalnız kaldığın için sonrasında kendini daha da kötü hissedip stres faktörünün artmasıdır.

-Başkalarını suçlamak

En sık yapılan düşünce tarzlarındandır. Örneğin; "İnsanlar hep hayatımı olumsuz etkiliyor, insanlar böyle oldukça benim yapabileceğim bir şey yok…" düşüncesinin stresi daha da arttırmasının sebebi arkadaşlarla ilişkilerinin bozulması, aile üyelerini kaybetmesi ve yalnız kalıp üzülmesidir.

Stresi yönetmek için hangi düşünce tarzı işe yarar?

Haberin Devamı

1) Şimdiye odaklanarak düşünmek her zaman işe yarayabilir.

2) Dikkatini başka yöne gezdirmek ve stresli düşünceleri düşünmeye ara vermek stres seviyemizi düşürebilir. Öfke, stres, korku gibi duygularda ani düşünme tarzına kapılmak seviyesini daha da arttırabilir. Bu yüzden bazen dikkatimizi olay çözülmese bile dağıtmak işe yarayabilir.

3) Düşüncelerden kurtulamıyorsanız farkında yürüyüş alıştırması yapabilirsiniz. Bu sayede fiziksel uyarım olacak ve dikkatiniz ister istemez başka yöne dağılacaktır.

4) Duygularımızı kabullenmek de stres seviyemizi düşürebilir. Yapabileceğimiz bir şey yoksa duygularımızı kabullenmekten başka çaremiz yoktur.

Duyguları kabullenmek için;

•‘Duygularım beni şu anda rahatsız ediyor ama onları kabul edebilirim.’
•‘Bu durum sonsuza kadar sürmeyecek.’
•‘Duygularım dalgalar gibi gelip geçiyor.’
• ‘Bu korkularımı yenmeyi öğrenmem için bir fırsat.’
•‘Kaygılarım/korkularım/üzüntülerim beni öldürmez; sadece şu an pek iyi hissetmiyorum.’
•‘Bunlar sadece benim duygularım ve bir süre sonra geçecekler.’
•‘İnsanlar bazen kaygılı/korkmuş/üzgün hissedilebilir.’
•‘Kendimi stresli hissetsem ne olur ki?’ gibi düşünceleri düşünmek bizlere yardımcı olabilir.

Haberin Devamı

5) Düşünce ve Duyguları Gezdirme Alıştırması

Düşünceler geçip giden arabalar gibidir. Her aklımıza gelen düşünceye kapılmak yerine geçip gitmesini bekleyebiliriz.


Uzman Klinik Psikolog
Aslıhan DEĞERLİ AYTOĞAN