5 bin yıldır yeniyor: Ekşi mayalı ekmeğin şaşırtan faydaları
07.10.2020 - 16:48 | Son Güncellenme:
Şu sıralar herkesin evde de yapmayı denediği ekşi mayalı ekmeğin tam 5 bin yıldır sofralara konulduğu biliyor muydunuz? Kabızlığı gidermeden bağışıklığı güçlendirmeye, kan şekerini dengelemeden kansızlığa pek çok faydası bulunan ekşi mayalı ekmek hakkında duyacaklarınıza çok şaşıracaksınız! "Neden ekşi mayalı ekmek yemeliyiz?" diye soranlar için Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dyt. Melisa Karataş, tüm detayları paylaştı
İnsanlık tarihi kadar eski olan ekmek, tarımsal faaliyetlere başlayan ilk insanlardan beri toplumların en çok tükettiği besinlerden biri olarak kabul ediliyor.
Un ve su ile birleşerek ekmeğe asıl lezzetini veren ekşi maya ise doğal oluşumu ve sağlığa faydaları ile ön plana çıkıyor.
Ekmek yemeyi bir anda kesmek doğru mu?
Günümüzde ekmek tüketimi konusunda çok fazla spekülasyon olduğuna değinen ve ekmek tüketimine daha duyarlı yaklaşılması gerektiğini savunan Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Dyt. Melisa Karataş, “Günümüzde yapılan araştırmalara göre ekmek tüketimini bir anda kesmek, sağlıksız besinlere yönelmemize neden oluyor. Bu da bağışıklık sistemini etkiliyor” şeklinde konuştu.
Ekşi mayalı ekmeğin faydaları nelerdir?
Ekşi mayalı ekmeğin kansızlığa iyi geldiğini ve sindirimi de kolaylaştırdığını söyleyen Dyt. Melisa Karataş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ekşi maya ekmeği diğer ekmeklerden daha yüksek düzeyde folat ve antioksidan içerir.
Daha düşük fitat seviyeleri vücudunuzun besinleri daha iyi emmesini sağlar.
Ayrıca kansızlığa iyi gelmekte olup en kolay sindirilebilen ekmekler arasındadır.”
Ekşi mayalı ekmeğin beyaz ekmekten farkı nedir?
Beyaz ekmek ve ekli mayalı ekmek arasındaki farklara da değinen Dyt. Melisa Karataş, “Beyaz ekmekte glisemik indeksi yüksek bir oranda bulunduğu için insülin salınımını artırır.
Fazla salgılanan insülin vücutta yağ olarak depolanır.
Ekşi mayalı ekmeğin glisemik indeksi düşüktür, bu yüzden kan şekerinde ani yükselmelere neden olmaz” açıklamasında bulundu.
Ekşi maya nedir, nasıl oluşur?
Ekşi hamur mayasıyla ekmek üretimi 5000 yıldır bilinen bir yöntem olduğunu da sözlerine ekleyen Dyt. Melisa Karataş, “Ekşi maya doğal yollarla oluşan bir maya çeşididir.
Ekşi mayaya ve ekşi mayadan üretilen ekmeğe ulaşmanın çok zor olduğu gerçeğini kabul ediyorum ama tahıllı ekmeğiniz bir de ekşi mayadan yapılmışsa Lokman Hekim kadar sağlıklı olabilirsiniz demektir.
Ne kadar ekmek yemeliyiz?
Burada asıl önemli konu ise sağlıklı yaşamak için ne kadar ekmek tüketmeniz gerektiğidir.
Ekmek tüketimi kişinin cinsiyetine, yaşına, çalıştığı işe, yaptığı spora, akut-kronik hastalığa sahip olması gibi birçok değişken nedeniyle değişiklik göstermektedir.
Sağlıklı bir hayat için beslenme alışkanlıklarını kontrol altında tutmak isteyenler, muhakkak diyetisyenden bilgi almalı ve buna göre kendilerine bir beslenme alışkanlığı kazandırmalı."
Tüm detaylara dikkate edilerek hazırlanan ekşi mayalı ekmek protein, B vitaminleri, selenyum, magnezyum, çinko ve demirden zengin olur.
Diyet yapanların, kilo vermek isteyenlerin sorduğu başlıca soru ise 1 dilim ekşi mayalı ekmeğin yaklaşık kaç kalori olduğudur.
Bakın ekşi mayalı ekmeğin 1 dilimi kaç kalori: Ekşi mayalı ekmeğin orta büyüklükteki 1 dilimi yaklaşık 193 kaloriye denk geliyor.
İşte ekşi mayalı ekmek yapmanın püf noktaları
Özgür Şef ekşi mayalı ekmek yapmanın püf noktalarını şöyle açıklıyor: Ekmeğin kalitesi 3 ana unsura bağlı; maya, un çeşidi ve pişirme şekli. Mayayla başlayalım. Maya birkaç çeşittir ama en değerli olanı ekşi maya. Ekşi maya, buğdayın kabuğunda bulunan bir mantar, daha doğrusu bu mantarın ortaya çıkardığı karbondioksit gazı.
Bu gaz, hamur yoğrulduktan sonra oda sıcaklığında çalışmaya başlar ve dışarı çıkmaya çalışan gaz, ekmeği kabartır. Peki ekşi maya nasıl yapılır?
Ekşi maya yapmak önce zaman sonra sabır ve tabii sevgi gerektirir. Evet, doğru duydunuz enerjiniz çok önemli, yaşayan bir organizma sizi hisseder. Neyse bunların hepsi bizde zaten var, o zaman başlayalım:
Mayamızı yapacağımız un, kesinlikle organik, kullanacağımız su içme suyu olmalı. 100 gr. un ve 30 gr. suyla hamur tutun ve metal olmayan bir kabın içine koyup oda sıcaklığında 3 gün bekletin.
3 gün sonra baktığınızda üzerinin kabuk tuttuğunu göreceksiniz. Kabuğu atın. Altta kalan hamura aynı miktarda su ve un koyarak tekrar yoğurun, üzerini örterek yine 3 gün bekletin. Bu işlemi 3’er gün arayla toplam 4 kez yapın. 12 gün sonra mayanızı hamura karıştırıp hamuru 12 saat bekletin. 12 saat sonra hamurdan bir parça ayırarak geri kalan kısmıyla ekmeğinizi yapmaya başlayın. Diğer parçaysa bir dahaki ekmeğiniz için mayanız olacak.
Mayalanmış hamurun içine yaratıcılığınızı kullanarak bir şeyler ekleyebilirsiniz. Mesela ceviz, soğan, zeytin, kuru meyveler...
Fındık, fıstık artık Allah ne verdiyse koydunuz, karıştırdınız ve yoğurdunuz. Şimdi yüzeyinin kaymak gibi pürüzsüz olması gerekiyor. İstediğiniz şekli de verdikten sonra üzerine hafif nemli bir bez örtün ve en az 40 dakika bekletin. Eğer bekletmeden önce üzerine çok ince bir bıçak ya da jiletle yaralar açarsanız ekmeğiniz daha yakışıklı olacak.
Son olarak pişirme tekniği ve dereceleri kaldı. En güzel yöntem altı taş olan odun fırınında pişirmek... Fırının altının taş olması şu işe yarar; önce taş ısınır ve ekmeğin altına bir anda kabuk yaptırarak neminin içinde kalmasını sağlar. Türkçe meali; ekmeğimiz çıtır olur.
