Patates filizlendi diye çöpe gitmesin! İşareti kabukta, tüketme şartı buymuş
17.05.2025 - 15:47 | Son Güncellenme:
Mutfakların vazgeçilmez sebzelerinden biri olan patates her anlamda en sık kullanılanlar arasında yer alır. Ancak filizlenmiş patateslerin tüketilip tüketilemeyeceği konusu her zaman bir kafa karışıklığı yaratır. Filizlenen patatesleri hemen çöpe atıyor olabilirsiniz ancak bu işlemleri uygulayınca tüketmeye devam edebilirsiniz. İşte detaylar.
Filizlenmiş patateslerin sağlığa zararlı olabileceği yönünde yaygın bir inanış olsa da, doğru bilgiye dayanarak bu sebzeyi güvenle tüketmek mümkün. Ancak belirli şartları mevcut.
Patates, doğal olarak solanin ve chaconine adı verilen glikoalkaloidler içerir. Bu maddeler, patates bitkisinin savunma mekanizmasının bir parçasıdır. Özellikle filizlerde, kabuklarda ve yeşillenen kısımlarda yüksek dozlarda bulunur. Taze ve filizlenmemiş patateslerde glikoalkaloid seviyeleri genellikle insan sağlığı için güvenli bir seviyededir.
Ancak, patates ışığa maruz kaldığında veya uygun olmayan koşullarda saklandığında, bu toksinlerin üretimi artar. Işık da klorofil oluşumunu tetikler ve bu da patatesin yeşillenmesine neden olur. Toksinler, ısıya dayanıklı olduğu için pişirirken etkisiz hale gelmez ve yüksek miktarda tüketildiğinde mide bulantısı, ishal gibi sorunlara yol açar.
Filizlenmiş patates tüketilebilir mi?
Filizlenmiş patateslerin tüketilip tüketilemeyeceği, patatesin genel durumuna ve filizlerin boyutuna bağlıdır. Küçük filizler içeren ve hala sert olan patatesler, uygun şekilde hazırlandığında güvenle tüketilebilir. Yeşillenmiş kısımlar derinlemesine kesilip çıkarıldığı zaman glikoalkaloid içeriği önemli ölçüde azalır.
Ancak patates yumuşamış, buruşmuş, nemli veya geniş çapta yeşillenmişse, tüketilmesi doğru değildir. Özellikle hamileler, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, filizlenmiş patates tüketmemelidir. Bu faktörler glikoalkaloidlere karşı daha hassas olduklarını gösteriyor.
Patateslerin glikoalkaloid oluşumunu en aza indirmek için doğru saklama koşulları büyük önem taşır. Patatesleri serin (7-10°C), kuru ve karanlık bir ortamda saklamak, filizlenme ve yeşillenme riskini azaltır. Işık, sıcaklık ve nem, glikoalkaloid üretimini artıran başlıca faktörlerdir.
Bu nedenle, patatesleri buzdolabının sebzelik bölümünde veya karanlık bir kilerde saklamak idealdir. Alışveriş yaparken, sert, pürüzsüz kabuklu ve çürüme, kesik veya filizlenme belirtisi olmayan patatesleri seçmeye özen gösterin. Pişirmeden önce, mutlaka kontrolden geçirin ve yeşil kısımları kesin.
